e
Dood schoot met Scherp (1933)
In de arena van het enorme New
York sportpaleis, lag er een man dood neer, vermoord tijdens de openingsscene van een
spectaculaire rodeo.
Kun jij, net als Ellery Queen, de aanwijzingen volgen tot je de moordenaar volgt? - De
gordel van een dode man
Wat was de betekenis van de diepe inkervingen in het leder?
Een revolver met ivoren greep
Hoe kon het 'aanvoelen' van het wapeneind nu een aanwijzing vormen?
De gebroken sloten van een groene doos
Kon de manier waarop de sloten waren geforceerd in de richting van de moord wijzen?
Dit waren de grote punten in een van de moeilijkste mysteries ooit door Ellery Queen
aangepakt. Het ging hier om een moord waarvan
20,000 mensen getuige waren, maar alleen
Ellery kon oplossen.
Denk jij het ook te kunnen?
Dit mysterie gaat over...
- Een $5000 paard
- Glazen bollen geschoten in de lucht
- Een vreselijk litteken
- Een dorstig paard dat maar niet wou drinken
- Een $3000 cheque
- De ivoren inleg in een oude six-shooter
- Een zoektocht tussen 20,000 verdachten
- Een kleine bankrekening
- Een journaalscoop over een moord
- Een $42,000 grote gokschuld
- De 41ste cowboy die er geen was
|
|
"Herinner u dat ik voorspelde dat "The American Gun Mystery" een
bestseller zou worden? Wel dat is het nu ook. " --
Lionel Houser,
The Indianapolis Times
"A humdinger."
--
New York Times
"Om redenen die mijn
petje te boven gaan, hebben deze Ellery Queen verhalen grote aantrek op
mysteriefans. Ze lijken me echter pompeus, overgeschreven en saai, en deze
hier is geen uitzondering."
-- Bruce Catton, The Indianapolis Times
"Queen begint langzaam een web van het mysterie te spinnen, versnelt tot een
wervelende actie en vertraagt dan weer voor een laatste, enigszins
gecompliceerde oplossing van de misdaad."
-- The Western Maryland Voice of Industrial Labor
".. hoewel misschien wat over-geschreven, is ingenieus complex."
--
Scribner's Magazine |
|
|
Hierboven bovenste rij (van L naar R): Eerste uitgaven hadden
identieke kaften. De opdruk op de rug verschillende naargelang de uitgever.
Bovenste rij van links naar rechts telkens stofkaft en harde kaft voor
respectievelijk de uitgaven van Stokes, Grosset & Dunlap eindigend met
stofkaft voor de Triangle uitgave. Onderste rij (van L naar R): Drie
variaties voor de harde kaft van de Triangle uitgave eindigend met stof en
harde kaft van de Tower uitgave. (Klik op de kaften zelf om die verschillen te zien)
* |
|
The
Evening Star, Washington D.C., "New Books at Random"
by Margaret Germond - Tuesday, June 13. 1933
"Ellery Queen biedt opnieuw een probleem in deductie aan
dat, voor zover het zijn hoofdrolspelers en zijn actie betreft, zich net zo
goed had kunnen afspelen in de pionierstijd van Texas of Wyoming waar zich
een oplossing had kunnen aandienen, maar het wordt geprojecteerd in de,
zeker niet minder, wilde en woelige setting van New York City in de huidige
tijd.
Samen in het grote Colosseum van Tony Mars, promotor van diverse soorten van
ontspanning, en twintig duizend toeschouwers die zichzelf hees riepen in
bewondering van de gebruikelijke stunts eigen aan een eerste klasse
rodeovoorstelling. Ook aanwezig in die immense menigte van de mensen:
Inspecteur Queen, zijn zoon Ellery en de immer trouwe Djuna, aan wiens
smeekbede om hem mee te nemen naar de rodeo zijn niet konden weerstaan.
Naast de grote Tony Mars zelf zaten naast
de Queens en Djuna in dezelfde box, onder andere Mara Gay, actrice uit Hollywood, en Kit
Home, de geadopteerde dochter van Buck Horne, ooit een goede ruiter en
schutter. Horne werd hier zijn kans gegeven op een heuse comeback door een
ogenschijnlijk helderziende en box-Office specialist Tony.
Dan is de tijd aangebroken waarbij Buck Horne's in de arena verschijnt
luid aangekondigd door zijn oude en volleerde vriend Wild Bill Grant, die de
menigte toeschreeuwt dat de grote Buck Horne, met achter zich wel veertig
ruiters, de grootste stunt van de rodeo zal uitvoeren. Buck rijdt binnen,
met eenenveertig en niet veertig paarden achter zich met daarop mannen die
het zaagsel in een wolk achter zich opkloppen, op om op aangeven van hun
leider gelijktijdig te schieten. Een ogenblik later stort de onfortuinlijke
Buck van zijn paard, recht door het hart geschoten.
Eenenveertig ruiters en twintigduizend toeschouwers, en elk van hen een
mogelijke verdachte! Geen makkelijk taak voor de boeg voor de
Inspecteur en zijn nieuwsgierige zoon maar ze beginnen er aan. Zowat een
week later herstarten de voorstelling van de rodeo alhoewel het mysterie van Buck's dood nog niet is opgelost. Bij de heropening zijn opnieuw twintig
duizend toeschouwers aanwezig en precies dezelfde groep genodigden in de box
van Tony Mars, met een identieke voorstelling als diegene waarin Buck zijn
leven verloor, en zowaar op precies dezelfde plaats in de arena wordt een
andere ruiter gedood met een kogel door het hart uit exact dezelfde revolver
waarmee ook de eerste man om het leven kwam.
De lezer krijgt de gelegenheid op de moordenaar te identificeren en te
veroordelen.
Een grote uitdaging zelfs voor de meest verstokte fans van detective
verhalen."
|
|
|
|
De Moordenaar schoot met Scherp (1933) heeft een oplossing die wel zeer
vergezocht is zelfs naar de standaard eigen aan de "Golden Age" auteurs. De oplossing is
bedrog, hierbij de Golden Age regels van fair play overtredend. Ze is ook ongewoon omdat
ze gebruik maakt van een heel complexe, publieke onderneming achter de misdaad die zowel
aspecten van de rodeo als van de showbizz beslaat. Er zijn reeds zoveel Golden Age
boeken waarin één crimineel zich rond een afgelegen huis schuilhoudt dat het
heel verfrissend werd om hier precies het tegenovergestelde te zien
uitgewerkt. Het laatste hoofdstuk, hoe knullig ook, heeft de grandeur
van zijn opzet niet verloren. Hoe "oneerlijk" ook, toont ze toch wat wilde
verbeelding vermag in een detective boek. Ze toon ook de surrealisme die EQ
in zijn werk bracht. Er is verder ook een groot stuk interessante logica en
deductie in de Queen finale; het geheel hangt samen als een verbonden en
intern logische verhaallijn, hoe onwaarschijnlijk ook. Het boek lijdt ook
door het feit dat het verhaal dat naar de ontknoping leidt stijf en
ongeïnspireerd aandoet. Een vaak terugkerend probleem bij EQ; vele van de
eerste boeken hadden betere ontknopingen dan hun verhalen tussen misdaad en
oplossing. De manier waarop het wapen verdwijnt is dan weer zeer goed gedaan
en kan elke vergelijking doorstaan.
|
|
|
Boven: Advertenties van vier opeenvolgende New York Times
boekbesprekingen in
1933 geven aan dat in de eerste maand van publicatie The American Gun Mystery
van Ellery Queen elke week
werd herdrukt.
|
In 1933 publiceerde Dorothy Sayers een bespreking van The American
Gun Mystery met de ondertitel “An American Nut Worth Cracking.” In haar
eerste paragraaf beschrijft ze zeven excessen eigen aan de Queen’s stijl.
Haar openingszin: “Mr. Ellery Queen
is vastbesloten om literair te zijn dan wel te sterven.” Eén van haar
bewijsstukken hiervoor: “hij zat in een stoel, zijn ongelooflijke omvang
rustend als pasgegoten staal.” “Desalniettemin,” zo gaat ze
verder is het boek “een doorratelend tijdverdrijf met een zeer
goed geconstrueerd mysterie.” (Joe
R. Christopher)
Het kon bijna doorgaan
als een soort van politiek commentaar dat, toen het de beurt was om een
"Amerikaans" deel aan de EQ serie van landstitels toe te voegen, hij koos
voor het Amerikaans geweer. Wat meteen ook Amerika's enthousiasme voor
vuurwapens illustreert. Minstens één rodeo moet New York in dit tijdperk
hebben aangedaan en een diepe indruk hebben nagelaten. Een gelijkaardige
rodeo wordt omschreven in Stuart Palmer's Murder on Wheels
(1932) en ze hebben waarschijnlijk beide eenzelfde gemeenschappelijke
voorouder in het echte leven.
Buck Horne wordt neergeschoten met een .25 automatic in N.Y's nieuw Colosseum op
Broadway. Dr.Prouty doet z'n herintreden en van het N.Y.P.D. mogen we rekenen op de
assistentie van Thomas Velie, Hesse (blond), Pigott (dun en schuchter), Ritter (luid),
Johnson, inspecteur Knowles, Hagstrom en Flint. Ellery, met pince-nez, ontvangt hier een
telegram van Hollywood hem verzoekend om een verhaal die hij ook opstuurt. Met een
plattegrond en uitdaging aan de lezer.
|
|
|
|
America: A Catholic Review of
the Week - 22 juli 1933
"De Ellery Queen mysterie verhalen schijnen de hele wereld rond te gaan.
Tot nu toe hebben we Egyptische, Griekse, Nederlandse, Franse en Romeinse
gehad. Nu is het Amerikaans en 100 procent Amerikaans in 'The American Gun Mystery' (Stokes. $2,00). Een rodeo in het nieuwe Colosseum in New York vlak
bij Broadway; de dood rijdt met de rodeo mee voor de ogen van 20.000
toeschouwers en filmcameramannen die zonder enige waarschuwing een moord
filmen. Uw mysterie-verslaafde heeft een smaak die gemakkelijk afgemat,
over-exact en zeer kritisch tegelijk is. Voor hen stuurt de auteur een
pamflet mee, waarin hij genoeg van zijn techniek uitlegt om de lezer een
eerlijke uitdaging te bieden. Het ontrafelen van de plot wordt dan een spel,
waarbij het verstand van de lezer op scherp staat, in het vertrouwen dat de
auteur het eerlijk zal spelen en voldoende aanwijzingen zal geven om de plot
op te lossen, die, zo belooft hij, slechts één oplossing en één misdadiger
heeft. Zonder de openhartige uitdaging om zich met de auteur te meten, is het
verhaal misschien niet helemaal bevredigend of overtuigend voor de eerlijke
fan die zijn mysterie eerlijk wil aangeboden krijgen."
|
|
|
Boven links: Franstalig magazine Mon Magazine Policier (Revue Moderne)
gepubliceerd in Montreal, Canada, december 1945, met daarin La Mort A
Cheval.
Boven rechts: Achterzijde van de Dell pocketboekuitgave, Dell Books 4 ,
Uitgave van 1943, 2de uitgave 1946 met kaart op achterflap.* |
|