De Tiende Dag - Q.B.I.

e Tiende Dag (1948)

Wanneer Howard Van Horn Ellery Queen's appartement binnenstommelt, was zijn knappe gezicht tot moes geklopt en het bloed aan zijn handen en kledij was niet enkel van zichzelf. Erger nog hij had bovendien geen idee waar hij de vorige 19 dagen had uitgehangen! Howard viel bij Ellery in de smaak. Hij had dus geen keuze en moest proberen op de bodem te geraken van deze nachtmerrie die Howard's geest en leven vernietigde. Hij had moeilijk kunnen voorzien dat zijn eigen nachtmerrie nog maar net begonnen was.

Een der beste Ellery Queen's die ooit werd geschreven; - waarin de Tien Geboden het centrale punt vormen en tegelijk de grondslag zijn van een psychologisch probleem dat Ellery krijgt te ontrafelen. En hij faalt in eerste instantie.
En dit falen kost mensenlevens!
Als een patriarch beweegt de stoere Diedrich van Horn zich door deze doolhof van menselijke emoties, met een verbijsterende Ellery Queen achter hem aan, gebiologeerd als hij is door de oerkracht die deze mens in zich heeft.
Zo raakt hij verstrikt in de problemen van de lieftallige, maar overspelige Sally van Horn; volgt hij de evoluties van de artistieke Howard van Horn, de jonge pleegzoon van Diedrich, die bij vlagen aan geheugenverlies lijdt.
Stuk voor stuk ziet hij de Tien Geboden overtreden, het, 'Gij Zult Niet...' met voeten getreden.

"Het laatste hoofdstuk bevat de beste verrassing en de mooiste oplossing van het jaar." -- New York Herald Tribune

"Zeer goed." -- Saturday Review

"Raadselachtig amusement... meesterlijk." -- Kirkus Reviews

"Howard was een echte vondeling en groeide op met periodieke black-outs die hem buiten dienst hielden. Wat er gebeurde in deze geheugenverliesperiodes zal de lezer bezig houden. "
-- The West Australian

"Ellery Queen's opsporing is slimmer en ingewikkelder dan ooit en ontlokt eerder een zucht van verbaasde bewondering dan een diepe zucht van tevredenheid. Maar als een afwisseling van thrillers is dit een naar adem doen snakkende luxe voorbeeld." -- Brisbane Telegraph

Ten Days' Wonder - kaft Little, Brown & Co., Boston. 1949 1948 book club uitgave

Ten Days' Wonder - hard kaft Little, Brown and co. uitgave, October 1948 (1st) (verschillende uitgaves hadden anders gekleurde kaften, groene lettering op grijze kaft)

Ten Days' Wonder - hard kaft Little, Brown and co. uitgave, 1948 (verschillende uitgaves hadden anders gekleurde kaften, 1948 uitgave met donker bruine letters op beige achtergrond)

Ten Days' Wonder - hard kaft Little, Brown and co. uitgave, 1948 & 1949 (verschillende uitgaves hadden anders gekleurde kaften, 1948-1949 uitgave goudkleurige letters op donkergrijze achtergrond)

Ten Days' Wonder - hard kaft Little, Brown and co. uitgave, 1949 (verschillende uitgaves hadden anders gekleurde kaften, 1949 uitgave met rode letters op groene achtergrond)

Ten Days' Wonder - harde kaft Little, Brown and co. uitgave, 19?? (verschillende uitgaves hadden anders gekleurde kaften, 194? uitgave met rode letters op donkergrijze achtergrond)

Ten Days' Wonder - stofkaft Little, Brown & Co., Book Club uitgave, Boston. 1948

Calamity Town - harde kaft Little, Brown & Co., Book Club uitgave, Boston. 1948 (rode kaft met vergulde letters op rug)

Ten Days' Wonder - stofkaft Grosset & Dunlap, 1949

Ten Days' Wonder - harde kaft Grosset & Dunlap, 1949

Boven van links naar rechts: stof- en 4 (!) harde kaften voor Little, Brown & co. uitgaves (1948-1949).
Onderaan van links naar rechts: stof en harde kaft voor Little, Brown & co., Book Club uitgave 1948; stof en harde kaft voor Grosset & Dunlap 1949 uitgave (Klik op de kaften om de verschillen te zien) *

The Indianapolis Times, by J.N. Williamson, 6 november 1948

"Nieuw Ellery Queen boek 'Absoluut Uniek'.
Het komt zelden voor dat er een boek verschijnt waar een recensent het als“absoluut uniek” kan omschrijven. Die zin komt in me op na het lezen van 'Ten Days’ Wonder', Ellery Queen’s eerste roman sinds 1945.
De constructie van 'Ten Days' Wonder' is ongebruikelijk, ze is verdeeld in twee delen: 'Nine Days' Wonder' en 'Tenth Days' Wonder'.

HET BOEK IS de geschiedenis van veel mensen, grotendeels de Van Horns en Ellery Queen, die detective over wie we denken, net als Sherlock Holmes, van Poe's Dupin lang geleden: “Die truc van hem om in te breken op de gedachten van zijn vrienden met een slimme opmerking ... is echt wel heel opzichtig ..." In het geval van Queen is het noodzakelijk en slim.

Howard Van Horn gaat naar het huis van Queen, vastbesloten om hulp van hem te krijgen. Howard heeft af en toe geheugenverlies dat psychiaters niet kunnen genezen vanwege zijn onbewuste weerstand. Howards angst is dat hij misdaden zou kunnen plegen terwijl hij buiten zijn zinnen is, en daarom neemt hij Queen mee naar huis, naar Wrightsville. Wrightsville was de populaire locatie van EQ's 'Calamity Town' en 'The Murderer Is a Fox.'
Wat zich in het huis van Van Horn afspeelt, is paradoxaal genoeg ongelooflijk en plausibel. De auteur toont opnieuw zijn begrip door zijn personages te tekenen met een penseel van een kunstenaar.
...
Als EQ-correspondent dacht ik dat ik hem kon overhalen om commentaar op het boek te geven. Ik ontving een bericht waarin hij verklaarde: "Ik ben bang dat ik geen commentaar kan schrijven op 'Ten Days' Wonder' of op EQMM. Eerlijk gezegd, Jerry, vind ik het niet passend of gepast voor een auteur om over zijn eigen boek, of een redacteur om over zijn eigen tijdschrift te schrijven (behalve in het tijdschrift zelf)." Aangeboren bescheidenheid inderdaad!
'Ten Days' Wonder' is een verhaal over geweld, liefde en moord. De climax is de meest buitengewone die ik in jaren heb gelezen, en zal lang in dat deel van het geheugen blijven dat gereserveerd is voor uitzonderlijke verhalen."

Ten Days' Wonder - kaft pocketboek uitgave, Pocket Book N° 740, december 1950 (1ste & 2de?) (kaft door Stanley Meltzoff)

Ten Days' Wonder - kaft pocketboek uitgave, Pocket Book N° 2740, October 1957 (3rd printing) coverart door Clark Hulings

Ten Days' Wonder - kaft pocketboek uitgave, Penguin Books, 1966

Ten Days' Wonder - kaft pocketboek uitgave, Signet Q4907, 1972 (with special 8 page movie insert)

Ten Days' Wonder - kaft Large Print uitgave, 1976

Ten Days' Wonder/The King is Dead - kaft paperback uitgave, Signet Double Mystery, 451-E9488, Jan 1980

Ten Days' Wonder/The King is Dead - kaft paperback uitgave, Signet Double Mystery AE2774, 1984

Een nieuw bezoek aan Wrightsville, is het de eerste van de "aan-zichzelf-twijfelende" Ellery Queen verhalen en nog maar eens voorzien van een "dolgedraaid" eind. Ronduit briljante portretteringen. Eén van de allereerste Queen's die ik onder ogen kreeg en het deed me onmiddellijk aan Tien Kleine Indianen terugdenken. De verwijzing was ook niet zo moeilijk want toen was Agatha Christie makkelijk de populairste van de twee. Het meest in het oogspringende echter was de aangewende fair play. Christie's detectives hadden altijd één of andere verborgen aanwijzing gezien of hadden toegang tot bepaalde informatie belangrijk om het mysterie tot een correcte eind te brengen. Terwijl hier bij Queen men een eerlijke kans krijgt aangeboden om het mysterie volledig op te lossen op eigen kracht.

Film: Ten Days' Wonder.

De Nederlandstalige vertaling De Tiendagsvlieg werd in 1950 uitgegeven bij Pyramide romans was zowat de eerste Nederlandse echte pocketserie (er verschenen 21 delen tussen 1948 en 1950).

Ten Days' Wonder - stofkaft Gollancz uitgave, London, 1948 (1st) (wit blue harde kaft with guilded lettering on spine)

Ten Days' Wonder - stofkaft Gollancz uitgave, London, 1951.

Ten Days' Wonder - stofkaft Gollancz uitgave, London, 1974.

Ten Days' Wonder - kaft eBook uitgave MysteriousPress.com/Open Road , February 5, 2013

Ten Days' Wonder - kaft audiobook Blackstone Audio, Inc., read by Robert Fass, February 1. 2014

Daily Telegraph, Sydney - 5 maart 1945 "Mystery of the Week: Ellery Queen's Last Case!" door Dr. Watson Jun.

"SINDS Mr. Philo Vance werd geroepen om samen te gaan met de cherubijnen, en Inspecteurr Appelby in de meer sombere vergetelheid van het huwelijk verdween, is Mr. Ellery Queen, met grote waarschijnlijkheid, de meest erudiete; van de hedendaagse detectives.
In dit opmerkelijke dossier van 'Ten Days' Wonder' - het eerste Queen-dossier dat sinds enkele jaren verschijnt - schittert de eruditie van Mr. Queen als de diamanten in de hemdbekleding van een jockey.
Hierin citeert hij bijvoorbeeld Goldsmith, Disraeli en Thomas Hardy, bespreekt hij Cellini, Paus Julius en Graaf Waldstein, geeft hij lezingen over het verband tussen de vrouw van Odin en het vrijdagsbijgeloof, ' de transliteratie van het Hebreeuwse tetragrammaton (hoewel hij het achteloos 'tetragrammaton' noemt) vertaald als Jehova in de Christelijke exegese, het Oedipus complex, en nog zo wat onbeduidende zaken als het feit dat de uitdrukking 'de kust is veilig' voor het eerst werd gebruikt in 1590 en dat er een dubbele naleving van de Sabbat was gedurende verscheidene eeuwen na de Verrijzenis.
Maar zelfs deze uitgebreide en gevarieerde encyclopedische kennis kan de heer Queen niet behoeden voor de grootste blunder in zijn carrière - niets minder dan zich te laten gebruiken als een belangrijk instrument in de duivelse streken van een meesterlijke dubbele moordenaar.

Eerlijk gezegd, neem ik het Ellery niet kwalijk. De zaak heeft, zoals Moriarty het zou zeggen, 'nood aan een heggeschaar'.
Het is fantastisch complex met een Oud Testamentische theologie en Nieuwe Tekstboek psychoanalyse.
De rolverdeling bestaat uit een megalomane miljonair, zijn vrouw, en zijn neurotische geadopteerde zoon, een Jung Woodley die geheugenverlies heeft black-outs en blijkbaar', met voorbedachten rade, elk gebod van de Tien Geboden overtreedt.
Mr. Queen verontschuldigt zich niet voor zijn grote fout. Hij bekent het met nederigheid en kondigt zelfs opzienbarend aan dat hij, nu hij zijn geloof in zichzelf heeft verloren, zich zal terugtrekken uit de opsporing.
'Ik ben er klaar mee,' zegt hij ondubbelzinnig. 'Ik kan nooit meer een zaak aannemen.' Het is te hopen dat Mr. Queen, na kalme overweging, deze betreurenswaardige beslissing zal heroverwegen.
Het zou een zeer ernstig verlies zijn voor deductieve literatuur, slechts verzacht door het vooruitzicht dat als de heer Queen met pensioen gaat hij meer tijd zal kunnen besteden aan zijn onschatbare Detective Magazine.

Ook blijft de mogelijkheid bestaan dat Queen, na zijn pensionering, uit zijn aantekeningen enkele van zijn nog niet gepubliceerde zaken zal presenteren.
Ik kijk vooral uit naar twee zaken die kort vermeld worden in 'Ten Days' Wonder', de zaak van de spastische bryoloog (bioloog die mossen bestudeerd), waarin Queen de vitale deductie maakte van een gedroogde massa sphagnum niet groter dan zijn duimnagel, en de zaak van Adelina Monquieux, hoewel helaas zijn opmerkelijke oplossing hiervan, 'by arrangement with that curious lady's executors,' niet onthuld kan worden vóór 1972.
Voetnoot voor de gevorderde student: Het gebeurt niet vaak dat een Queen-dossier wordt bekritiseerd op grond van een oneerlijke voorstelling van zaken. Tot mijn spijt richt ik de aandacht van de oplettende lezer op de bladzijden 135 en 232 (Gollancz) voor een zorgvuldige vergelijking. - Vanzelfsprekend zal de door de weekse lezer alleen maar zijn tijd verdoen met het bestuderen ervan."

Ten Days' Wonder Vertalingen:
Deens: Ti dages frist
Nederlands/Vlaams: De Tiende Dag (aka De Tiendagsvlieg)
Fins: Kymmenes rikos
Frans: La Decade Prodigieuse
Duits: Der Zehnte Tag (aka Am Zehnten Tag)
Grieks: Ερωτηματικά δέκα ημερών
Italiaans: Dieci giorni di dubbio (aka Dieci incredibili giorni)
Japanese: 十日間の不思議 (tookakannofusigi)
Koreaans: 열흘간의 불가사의
Noors: Ti dagers underverk
Persisch: ده روز شگفت انگیز
Portugees: Dez Dias de Misterio aka Un Misterio De Diez Dias)
Roemeens: Minunea de zece zile
Russian: Чудо десяти дней
aka Десять ступеней к истине
Spaans: La maravilla de los diez dias (aka La década prodigiosa)
Zweeds: Tio dagars underverk
Tjechisch: Drama desatera dní
(aka Zázrak trvá devět dnů)

Dieci incredibili giorni - kaft Italiaanse uitgave Giallo Mondadori, Nr.784, 28 januari 1997

Andere artikels over dit boek
(1) Something is going to Happen Arthur Vidro (Jul 2017)
(2) Reading Ellery Queen Jon Mathewson (Apr 2015)
(3) My Case - Wonders of the World Ho-Ling (Apr 2018)
(4) The Grandest Game in the World Nick Fuller (Aug 20. 2021)
(5) The Green Capsule (Nov 7. 2019)
(6) Justice for the Corpse Rusty (May 15. 2018)
(7) Typings Reese Warner (Dec 4. 2017)

* Geïnteresseerde lezers moeten weten dat de icoontjes/kaften die op deze site worden toegevoegd vaak lange uitgebreide informatie hebben, die niet noodzakelijk in de tekst zelf wordt herhaald. Die informatie kwam ooit standaard als pop-up te voorschijn door met de muis de foto aan te wijzen. Firefox gebruikers kunnen deze handigheid activeren via een add-on genaamd "Popup ALT Attribute". Na installatie resulteert het aanwijzen van de iconen of kaften in een pop-up met extra of verduidelijkende informatie over de afbeelding.