Paniek op Manhattan

aniek op Manhattan (1949)

Hoeveel levens heeft een kat? Is het waar wat het volksgeloof zegt, dat het er negen zijn? Of zijn het er maar zeven? EQ werd geobsedeerd door dat probleem toen hij zich op verzoek van de burgemeester van New York wijdde aan de oplossing van een mysterie dat heel het leven van de wereldstad - en mat name dat van het machtige Manhattan- uit zijn voegen dreigde te rukken. De oude stadskern kromp ineen onder de terreur van een lugubere maniak, die als een monsterlijke kat zijn klauwen uitsloeg naar telkens nieuwe slachtoffers. Het was alsof ze uit de lucht waren besprongen: in geen enkel geval liet de misdadiger enig spoor na. Behalve dan de doden zelf. En wie waren die doden? Schijnbaar hadden zij in hun leven niets met elkaar gemeen gehad. Ze behoorden niet tot een bepaald milieu, niet tot eenzelfde maatschappelijke omgeving; uit niets bleek dat hun levens ergens een raakpunt hadden gehad. Het waren mannen en vrouwen, oudere en jongere mensen, gehuwden en vrijgezellen, armen en rijken. Sloeg de 'Kat' dan willekeurig toe? Ellery kon dit niet aannemen. De moordenaar moest een bepaalde reden hebben voor deze razernij. Op één of andere wijze moesten deze mensen onder eenzelfde noemer zijn te brengen. Natuurlijk hadden zij iets gemeen gehad: zij woonden in Manhattan; maar wat had dat te betekenen in de eindeloosheid van de stratenzeeën rondom Broadway ... Hoeveel levens heeft een kat? Maar vooral: hoeveel levens neemt een kat?
Vanzelfsprekend brengt EQ het mysterie tot een oplossing, vanzelfsprekend vindt zijn diep gravende geest het verborgen verband tussen de doden en de moordenaar. Maar dan nog is de razernij niet uitgewoed, laat staan verklaard. En wie EQ kent, weet dat hij niets onverklaard laat. Zijn briljante vernuft laat niets in het duister. Maar de duisternis van de afgrond waarin het menselijk dier kan verzinken, zijn zelfs voor hem ondoordringbaar... .
Het lijkt een gemeenplaats, maar in deze thriller overtreft Queen zichzelf.

“Dezelfde oude trucs, op een nieuw terrein - psychoanalytisch - en een meer dan superieure klopjacht...” -- Kirkus Reviews

“Cat of Many Tails is het meest vermakelijk en spectaculair zolang de wurgpartijen doorgaan, maar gaat dood zodra de psychiatrie ingrijpt.” -- Ralph Partidge, New Statesman & Nation

“Of een reeks misdaden een stad zo zou kunnen terroriseren lijkt twijfelachtig. Als je zijn premisse echter voor lief neemt, maakt Mr. Queen een levendig verhaal van wat er onder zulke omstandigheden zou kunnen gebeuren.” -- New York Herald Tribune

“Wat je je het meest van de roman zult herinneren zijn de 'beschrijvende passages' en de 'atmosferische' preoccupaties." Als de menselijke karakters nog een vleugje van de bloedeloosheid van het Van Dine tijdperk verraden, komt de eigenlijke hoofdpersoon van de roman, The City of New York, magnifiek tot leven.” -- Anthony Boucher, New York Times

“Oplossing is een van die momenteel modieuze zaken met twee verdachten - een ingenieus genoeg einde van een anderszins opgeblazen verhaal.” -- New Yorker

“Dit is een buitengewone behandeling van een verbijsterende reeks moorden. . . De achtervolging die uiteindelijk leidt tot de identiteit van de misdadiger houdt niet alleen de lezer op scherp, maar wordt verteld met een eclat dat dit een klassieker in het genre zou kunnen maken.” -- D.F.M. Springfield Republican

“Hier is het snelste als meest opwindende detectiveverhaal tot op heden aan Queen's ketel ontsproten.” -- Brisbane Telegraph

“Uitwijdingen over het effect van de misdaden op de stad houden de lezer in spanning als wat het maar om te weten wanneer de schrijver eindelijk zal verder zal gaan met zijn verhaal. Toch grijpt het boek genoeg aan om de lezer tot aan de laatste pagina te slepen.”
-- The Age, Melbourne

“Oneindig ingenieus.” -- Maurice Richardson, Observer.

“De beste 'Queen' sinds jaren.” -- Sphere

“Ellery... maakt een prachtig ingewikkelde psychologische conclusie - en maakt de fout om het redeneervermogen van de moordenaar te onderschatten, die toevallig alle Queen-boeken met een goede reden heeft gelezen.” -- Evelyn Banks, John o'London's Weekly.

“Magnifiek.” -- K. John, Illustrated London News.

“Prachtig ingenieus en aangrijpend leesbaar.” -- Yorkshire Observer

“Vintage Queen.” -- Manchester Daily Dispatch

Cat of Many Tails - stofkaft Little, Brown and co., september 1949 (1st) (ontwerp van Carl Rose)

Cat of Many Tails - harde kaft Little, Brown and co., September 1949 (1st) (Blauwe linnenkaft met zwarte letters)

Cat of Many Tails - harde kaft Little, Brown and co., september 1949 (1st) (Blauwe achtergrond met zwarte letters)

Cat of Many Tails - harde kaft Little, Brown and co., Mystery Guild Library De Luxe uitgave, 1949 (?), zwarte lederlook

Cat of Many Tails - stofkaft Gollancz uitgave, London, 1949 (harde kaft rood linnen met zwarte letters)

Cat of Many Tails - stofkaft Gollancz uitgave, London, 1952

Cat of Many Tails - stofkaft Gollancz uitgave, London, 1954 (4de druk, blauwe harde kaft)

Cat of Many Tails - stofkaft Gollancz uitgave, London, 1974

Boven links naar rechts: stof en 2 harde kaften voor Little, Brown & co., september 1949; harde kaft voor Little, Brown and co., Mystery Guild Library De Luxe uitgave
Onder van links naar rechts: stofomslag voor Gollancz edities (1949, 1952, 1954 en 1974) (Klik op de kaften om de verschillen te zien) *

Evening Star, Washington D.C. "Crime and Mystery" door Miriam Ottenberg 9 oktober 1949

"Er heerst paniek in New York. Een moordenaar is op vrije voeten, een stalkende duivel die wurgt met een koord van Indiase zijdeblauw voor de mannen, zalmroze voor de vrouwen. Is dit het werk van een maniak die zijn slachtoffers bij toeval uitkiest of schuilt er een plan van vernietiging in deze onwetende moorden? De New Yorkers weten het niet en vluchten naar de buitenwijken, zijn bang voor rellen en gedragen zich anderszins op een dwaze manier die niet bepaald bevorderlijk is voor het gezonde verstand van een grote metropool. En dan komt Ellery Queen, gedwongen uit vrijwillige pensionering, om de motieven voor massamoord te onderzoeken. Het verhaal, hoewel mechanisch vlot, rechtvaardigt nauwelijks 311 pagina's in de vertelling. Queen is altijd een zorgvuldig vakman, maar het lijkt ons dat hij er te lang over gedaan heeft om zijn detective alter ego te overtuigen om aan de slag te gaan en dat hij alle lucht uit zijn luchtbel van spanning heeft laten ontsnappen alvorens met zijn verrassende ontknoping te komen."

The Argus, Melbourne - Sweeney Todd's Crime Corner door S. T. 24 december 1949

"HIER is een volledige Ellery Queen en een van de beste tot nu toe - het verhaal van een mysterieuze moordenaar, bijgenaamd The Cat, die negen slachtoffers wurgt op een schijnbaar grillige manier. New York raakt in paniek - een weinig vleiend beeld van de mentaliteit van deze grote stad, maar uiteindelijk die van de auteur, niet die van ons. Ongetwijfeld is alles mogelijk in een stad die ook doodsbang kan zijn voor spookverhalen over invasies van Mars. Als de politie verbijsterd is, wordt Ellery ingeschakeld als speciaal rechercheur van de burgemeester om de angsten van hysterische Manhattanieten weg te nemen.
Zijn ontrafeling van het mysterie zorgt voor een verhaal vol spanning. De ontdekking van het plan achter de opeenvolging van moorden is een van de mooiste dingen in misdaadromans.
Ellery gaat echter nog een stap verder in zijn proces van humanisering van de pedante imitatie-Engelsman uit de vroege verhalen.
Hier zien we hem klagen over zijn feilbaarheid, en in de laatste hoofdstukken, voorzien van een volledige reeks Amerikaanse neurosen, geaaid door een welwillende en vaderlijke Weense psycholoog, die zijn tranen wegveegt en hem vertelt een dappere jongen te zijn en door te gaan zijn werk.
Als het verhaal misschien een fout heeft, is het dat het te lang is. Het had heel goed kunnen eindigen op zijn schijnbare climax zonder de uitwerking van een secundaire verklaring. Maar dat zou voor Ellery misschien te weinig subtiel zijn geweest.

[Opmerking: onlangs zei een Amerikaanse vriend tegen me: "Waarom zeg je zulke onaangename dingen over Amerika?" Ik ben het niet die ze zegt. Als Amerikaanse fictie en Amerikaanse films dit soort beeld van de Verenigde Staten geven, kan ik het alleen maar als dusdanig weergeven.] "

Cat of Many Tails - kaft pocketboek uitgave, Pocket Books N° 822, 1951 (cover art door Maurice Thomas)

Cat of Many Tails - kaft pocketboek uitgave, Cardinal C-357, 1959

Cat of Many Tails - kaft pocketboek uitgave, Bantam F3026, 1965

Cat of Many Tails - kaft pocketboek uitgave, Penguin, 1966

Cat of Many Tails - kaft pocketboek uitgave, Ballantine Books # 24603, 1975

Cat of Many Tails - kaft pocketboek uitgave, International Polygonics, The Limited (IPL), 1988

Cat of Many Tails - kaft pocketboek uitgave, Ballantine Books, januari 1989

In sommige van zijn boeken waaronder Ten Days' Wonder (1948) en deze Cat of Many Tails (1949), veroorzaken Ellery's daden bijkomende doden, zijn afkeer ten aanzien van zijn vooringenomenheid en intellectuele arrogantie (hij refereert naar zijn "eerste slachtoffer" in De Tiende Dag) geven deze verhalen extra diepgang en een blijvende interesse. Dit boek betreffende de wurgmoorden van zes mensen gedurende een hete zomer in New York City, kan als voorbeeld dienen voor de hoeveelheid actie, psychologisch inzicht en sociale observaties die Queen in het genre van het puzzelmysterie introduceerde. Terwijl Ellery en zijn vader proberen een patroon te vinden in de vele moorden en zo de moordenaar te snappen, jaagt de sensatiepers en radio het publiek op stang, burgerwachten laten van zich horen en in de stad breken dodelijke rellen uit. Na een vermoeiende onderzoek met een aantal briljante redeneringen door Ellery, zet de politie een val voor de moordenaar uit, nog voor Ellery beseft dat ze de verkeerde persoon te pakken hebben vallen er nog meer doden. Ellery besluit dan ook om een eind te maken aan zijn "succesvolle carrière gebaseerd op het (klungelen) zich voordoen met een exacte en alwetende wetenschap bezig te zijn". Dankzij een wijs professor ziet hij er toch vanaf, erkennend dat de enige "waarlijk grote en echte les" die een detective uit dit verhaal kan trekken wel deze is, citerend uit het evangelie volgens Marcus, "Er is maar één God en geen ander behalve Hij." ("Mystery Men" by S.T.Karnick)

Cat of Many Tails - cover Large print uitgave, Great Britain, 1949

Cat of Many Tails - cover eBook uitgave MysteriousPress.com/Open Road, February 5, 2013

Cat of Many Tails - cover audiobook Blackstone Audio, Inc., read by Robert Fass, March 1. 2014

Cat of Many Tails - kaft American Mystery Classics uitgave, 6 augustus 2024.

Carolyn Wheat over Cat of Many Tails in Mystery muses: 100 classics that inspire today's mystery writers, 2006.

"De titel had toch 'Kat met negen staarten' moeten zijn. Tenslotte werden negen mensen vermoord door de seriemoordenaar die bekend staat als de Kat en Manhattan terroriseerde tijdens een hete zomer, net zoals de Zoon van Sam dat jaren later in het echte leven zou doen. Fred Dannay en Manfred B. Lee, die schreven als Ellery Queen, legden de opkomende hysterie vast van een stad die gek werd van terreur terwijl ze wachtte op het volgende slachtoffer dat zou vallen in Central Park of een metrostation. Toen detective Ellery Queen zich realiseerde dat de slachtoffers, die niets met elkaar te maken hadden, in afnemende volgorde van leeftijd waren vermoord, sloeg de paniek pas echt toe in de roddelpers.

Het portret van New York City onder druk van intense hitte en groeiende angst is slechts een van de redenen waarom 'Cat of Many Tails' me zo lang is bijgebleven. Nog belangrijker voor mij als schrijver is wat de zaak met Ellery doet. Deze Ellery is heel anders dan de neerbuigende denkmachine die zijn debuut maakte in 1929; deze Ellery neemt elke moord persoonlijk. Hij begint het boek in een staat van depressie, veroorzaakt door de zaak Van Horn (Ten Days' Wonder). Hij had gemerkt dat hij verraden was door zijn eigen logica. Het oude mes was plotseling in zijn hand gedraaid; hij had ermee op de schuldigen gemikt en het was door de onschuldigen heen gegaan.

Als hij uit zijn zelfopgelegde ballingschap komt om de zaak aan te nemen, gaat hij niet alleen de strijd aan met de Kat, maar wijdt hij elk wakker moment aan het vangen van de moordenaar voordat er nog meer onschuldigen sterven. Hij dompelt zich onder in wanhoop als hij er niet in slaagt meer moorden te voorkomen. Negen mensen zijn dood wanneer Ellery eindelijk de Kat ontmaskert - maar zijn overwinning wordt hol wanneer hij de waarheid achter de waarheid ontdekt. Opnieuw zet zijn logica de onschuldigen op het spel en laat de schuldigen vrijuit gaan.
De ontknoping van deze buitengewone zaak brengt Ellery opnieuw tot het punt van wanhoop. Dat 'de logische opvolger van Sherlock Holmes' aan zijn geestelijke gezondheid twijfelt, zet de hele detective-onderneming op losse schroeven. Als de moordenaar de subtiliteit van de intelligentie van Queen tegen hem gebruikt, als hij dat fabelachtige intellect tegen zichzelf kan keren, kan een detective dan ooit nog zijn verstand met een moordenaar durven te meten? Speelt de detective voor God?

Dit klinkt veel veelzeggender dan het op de bladzijde lijkt. Het boek is een prachtige inkijk in New York City aan het eind van de jaren veertig, en het heeft zelfs een paar dingen te zeggen over rassenverhoudingen, wat hoogst ongebruikelijk is in boeken uit die tijd. Sla de obligate romantische komedie over en kijk vooral naar Ellery's manisch-depressieve stemmingswisselingen terwijl hij worstelt met het raadsel van de Cat-moorden. Vandaag de dag vinden we het vanzelfsprekend dat de detective persoonlijke gevoelens heeft, maar in de tijd dat Cat werd geschreven, was dat niet vanzelfsprekend. Moord eist zijn tol en in 'Cat of Many Tails' gaf Ellery Queen, de schrijver, ons een portret van Ellery Queen, de detective, waaruit bleek welke hoge prijs hij betaalde voor zijn briljantheid.

Heeft hij weer gefaald, zoals in de Van Horn zaak? Tot op zekere hoogte, ja. Betekent dat dat hij ophoudt zijn opmerkelijke brein te gebruiken in dienst van het recht? Zoals een wereldberoemde psychiater hem zegt: "U hebt eerder gefaald; u zult opnieuw falen. Dat is de aard en de rol van de mens." De grote man herinnert Ellery eraan: "Er is maar één God, en er is geen ander dan Hij.”

Een nieuwe start voor EQ: meer een mensenjacht dan een mysterie, met toch nog een aardige wending. Dan is er bovendien nog die hoogst eigenaardige scene met Ellery en de psychiater. Michael E.Grost vermoedt dat het gebruik van de naam Casilis een eerbetoon is aan Mollie Casilis uit Craig Rice's It Takes a Thief (1943). Ondanks het feit dat Lee dit zijn beste boek vond werd het voor boekpublicatie niet uitgegeven in een serie in een magazine.

TV-film (sterk vereenvoudigd): Ellery Queen: Don't Look Behind You.

Onlangs door nog verkozen tot één van de "100 Meest Favoriete Mysteries van de Eeuw" door de "Members of the Independent Mystery Booksellers Association's", een online discussie groep.

De titel van Italiaanse filmregisseur Dario Argento's Il Gatto a Nove Code (1971) was een eerbetoon aan dit Ellery Queen boek.

The West Australian, Perth - 10 december 1949

" 'CAT of Many Tails' vertelt hoe de zoon van Richard Queen, de beroemde inspecteur van de New Yorkse politie, samen met zijn vader werkte aan het onderzoek rond een reeks wurgingen die ervoor hadden gezorgd dat de inwoners van Manhattan overmatig bang waren geworden. De massahysterie was aangewakkerd door enkele kranten en door de radio. In de loop van de controverse verklaarde een filoloog dat het Griekse woord naus, wat schip betekent, de basis was voor nausea, en dat noise ook 'een vrucht van dezelfde baarmoeder was', en hij huilde verder 'met pedante voldoening waarbij hij enkele etymologische specialisten aanhaalde om aan te geven dat het woord nieuws waarschijnlijk dezelfde voorouder had.'
Dit is een boek om te houden."

The Herald, Melbourne - "Crime Marches On: The Cat and Mr. Queen" 29 oktober 1949 by A. R. McElwain

"MR. ELLERY QUEEN heeft meer eigentijds deskundig gedaan om de student op de hoogte te houden van de tendensen op het gebied van criminaliteit en authentieke opsporingsmethoden.
Onze geleerde en wonderbaarlijke collega heeft zich tot voor kort beziggehouden met de monumentale taak misdaden (in verkorte vorm opgetekend) in te delen naar de levensfasen waarmee zij verband houden. Nu geeft hij ons een volledig verslag van afschuwelijke massamoorden, gepleegd door een duivel genaamd de Kat.
De Kat, terwijl hij sluipt en toeslaat, terroriseert New York op dezelfde manier als onze gevierde vriend, Jack the Ripper, enkele jaren geleden Londen in rep en roer bracht.
De Kat heeft negen levens op zijn griezelig krediet. Alle slachtoffers, meestal vrouwen, zijn op een vreemde manier aan één persoon verwant. En ze zijn allemaal gewurgd, op de Indiase manier, met een zijden koord, een blauw koord voor mannen, een zalmkleurig voor vrouwen.
De paranoïde moordenaar werkt strikt volgens routine, laat, afgezien van een lijk en een koord, geen aanwijzingen achter. Hij vloeren bijna Queen- maar niet helemaal, omdat Mr. Queen een vast geloof heeft in Daniel Webster's opmerkelijke uitspraak: 'Elke ongestrafte moord neemt iets weg van de zekerheid van ieder man's leven.'
Met die instelling gaat hij de zaak aan, en hij vangt de kat voordat die een tiende staart aan zijn vreselijke score kan toevoegen.
Ik beveel deze ingewikkelde zaak, met zijn zwaar accent op psychologie en neurose, aan de gevorderde student aan als een van de meest ingenieus geconstrueerde en briljant opgeloste zaken die de heer Queen ons ooit heeft gegeven.
'Cat of Many Tails' onderstreept in hoge mate de gave die de heer Queen al vele jaren tentoonspreidt - het vermogen om niet alleen tintelingen doorheen onze ruggengraat te sturen maar ook doorheen onze geest."