De Griekse Doodskist

e Griekse Doodskist (1932)

Reeds vanaf het begin had de zaak Khalkis een sombere snaar geraakt. Het begon, iets wat eigenlijk vrij harmonieus was met hetgeen zou volgen, met de dood van een oude man. Georg Khalkis, internationaal beroemde kunsthandelaar en - verzamelaar, stierf door hartfalen. Na de begrafenis vond zijn advocaat het testament niet meer terug en riep onmiddellijk hulp..
Wanneer Inspecteur Queen en zijn zoon Ellery erbij worden geroepen om het mysterie van het verdwenen testament op te lossen, vernoemd Ellery de enige plaats waar nog niet werd gezocht . . . de kist! Wanneer de Khalkiskist terug wordt opgegraven bevat deze niet één - maar twee lijken!

De gebruikelijke voorbereidingen, een doodgraver die voorover leunde en de handgreep beetpakte van een horizontaal liggende roestige deur, de bedompte lucht, de lijkkist die voorzichtig in de grafkelder werd neergelaten, bezige werklieden, een paar haastig gefluisterde woorden, de ijzeren deur die dichtsloeg, de aarde en de graszoden die er weer op werden geworpen. De begrafenis was in alle rust en met het gepaste decorum verlopen, slechts enkelen hadden een niet te definiëren dreiging in de lucht voelen hangen. Toen de treurenden weer thuis waren, barstte de bom: het testament was spoorloos verdwenen. Het begin van een van de meest verbluffende zaken uit de loopbaan van Queen.

"De Griekse Doodskist is een levendig en goedopgebouwde verhaal dat in een ongewone omgeving plaatsvindt, een ingenieuze plot, een verrassende ontknoping en een gerechtvaardigd gebruik van de analytische deductieve methodes." -- Herald Tribune Books

"Ik weet alleen dat hij voor mij sedert lang één van de beste detective schrijvers is die nu aan het werk zijn, en dat ik elk nieuw verhaal van hem meteen meeneem ." -- J.B. Priestley - Evening Standard

"Ik was verbijsterd maar ook gefascineerd"-- Franklin .P. Adams

Boven: Eerste uitgaven hadden identieke kaften. De opdruk op de rug verschillende naargelang de uitgever. Van top links naar rechts onder telkens stofkaft en harde kaft voor: Stokes, Grosset & Dunlap, International Readers League (alleen harde kaft), Triangle Books, Triangle Books (blauw), Center Books/Sun Dial Press (met 2 variaties voor de harde kaft) en tenslotte de stofkaft voor de uitgave van Tower/ World Publishing co. (Klik op de kaften zelf om die verschillen te zien) *

The Saturday Review, "Thrillers" door William C. Weber
18 juni 1932

Ellery Queen in "The Greek Coffin Mystery" haalt echt alles uit de kast en probeert super intelligent te zijn maar slaagt enkel om wat melig over te komen. Eerlijk gezegd wordt deze indruk niet zozeer gewekt door het boek zelf, maar door een pompeus belachelijk klein pamflet in elk exemplaar waarin de auteur (of auteurs) vertelt hoe het verhaal moet worden bestudeerd, enz. Gooi deze circulaire weg, vernietig hem volledig, en dan kun je genieten van de vreemde omstandigheden rond de dood en begrafenis van George Khalkis.

Vanaf de allereerste pagina zet The Greek Coffin Mystery een sombere en intrigerende toon. De zaak begint met de dood van Georg Khalkis, een rijke en internationaal gerenommeerde kunsthandelaar. Zijn overlijden lijkt aanvankelijk eenvoudig — hartfalen — tot zijn testament op mysterieuze wijze verdwijnt na de begrafenis. Deze raadselachtige wending brengt inspecteur Richard Queen en zijn zoon, Ellery Queen, op het toneel, wiens scherpzinnige analytische geest meer dan ooit op de proef zal worden gesteld.

Wanneer de Queens worden ingeschakeld om te helpen, doet Ellery een stoutmoedig voorstel: de enige plek die nog niet is doorzocht naar het verdwenen testament is... de doodskist zelf. De beslissing om Khalkis’ lichaam op te graven, brengt meer aan het licht dan wie ook had kunnen vermoeden — de kist bevat niet één lichaam, maar twee. Deze schokkende ontdekking zet een complexe en wervelende speurtocht in gang, die uitmondt in een van Ellery Queens meest indrukwekkende en hersenkrakende onderzoeken.

Wat volgt is een detectiveroman van zeldzame diepgang en structuur. In tegenstelling tot klassieke mysteries die opbouwen naar één enkele ontknoping, biedt The Greek Coffin Mystery op gedurfde wijze vier afzonderlijke oplossingen, elk het sluitstuk van een apart deel in de roman. Deze zijn geen willekeurige wendingen — ze vormen een evoluerend kader dat het wezen van wetenschappelijke redenering weerspiegelt: observatie, hypothese, herziening en uiteindelijke synthese. Michael E. Grost vergeleek Queens methode treffend met die van Newton, die voortbouwt op Kepler en Tycho Brahe — een gelaagd proces van rationeel denken dat uiteindelijk leidt tot de waarheid.

De vindingrijkheid van deze structuur verheft The Greek Coffin Mystery tot een hoogtepunt binnen het detectivegenre. De uiteindelijke oplossing is verbluffend — zo zeer zelfs dat sommige lezers, zoals een recensent in de Ramapo Valley Independent (24 juni 1932), zich bedrogen voelden. Zonder het einde te verklappen, kan men gerust stellen dat Ellery Queen een gewaagde verteltechniek hanteert, die de veronderstellingen van de lezer in de slothoofdstukken uitdaagt. Sommigen vonden deze wending oneerlijk en verweten Queen zelfs verraad. Anderen — waaronder critici zoals Franklin P. Adams ("Had me baffled but fascinated") en J.B. Priestley, die Queen prees als “een van de allerbeste detectiveschrijvers van het moment” — vonden het gedurfd en briljant.

Structureel is dit de meest ingewikkelde en geraffineerd opgebouwde van de vroege Queen-romans. Met meer kronkels dan de Mississippi blijft het mijn favoriet, samen met The Finishing Stroke. Hoewel die laatste een emotioneel rijpere Ellery toont, overtreft The Greek Coffin Mystery hem qua puur verhalend vernuft.

The Greek Coffin Mystery - kaft digest uitgave, Bestseller Library Mystery #14, The American Mercury Inc. Lawrence E. Spivak publisher

The Greek Coffin Mystery - kaft paperback uitgave, The Albatross, Hamburg, Paris, Bologna, 1932.

The Greek Coffin Mystery - kaft paperback uitgave, Pocket Book N° 179, 1942 - 1943 (3rd). (IM-HO aka Immerman and Hoffman or Immerman and Holley)

The Greek Coffin Mystery - kaft paperback uitgave, Penguin N° 1198, Harmondsworth, 1957

The Greek Coffin Mystery - kaft paperback uitgave, Cardinal C-390 O, 1960. (Illustration James Meese)

The Greek Coffin Mystery - kaft paperback uitgave, Signet, December 1969

The Greek Coffin Mystery - kaft paperback uitgave, Signet 451-AE2136, 1979

The Greek Coffin Mystery - kaft paperback uitgave, Signet 451-E8579 (as part of a Special 50th Anniversary uitgave boxed set), 1979 (? 1982!).

Wat de aantrekkingskracht van het boek nog vergroot, is de symbolische speelsheid die zo kenmerkend is voor het vroege werk van Queen. Beroemd is het feit dat de hoofdstuktitels in deze roman samen de titel van het boek spellen - The Greek Coffin Mystery - een cryptografisch charmeoffensief dat de obsessie van de auteurs met literaire vorm en detail onderstreept. Dit boek is het enige in hun oeuvre waarin dit acrostichon volledig werd doorgevoerd, en geldt daarmee als een schitterend voorbeeld van de vroege drang van de neven tot structureel experiment.

In contrast met tijdgenoten zoals Anthony Berkeley, wiens The Poisoned Chocolates Case (1929) opgebouwd is rond absurdistische scenario’s met meerdere oplossingen die het detectiveromangenre ondermijnen, is Queens intentie net het tegenovergestelde. De roman is gebaseerd op Trent's Last Case (1913) van E.C. Bentley¹, waarin twee oplossingen worden aangereikt en de detective er niet in slaagt het mysterie op te lossen - de ware toedracht komt toevallig aan het licht, nadat de speurder eerst een foutieve (zij het ingenieuze) verklaring heeft gegeven. Berkeley herhaalde dit plotpatroon in meerdere werken, telkens met variaties: meerdere oplossingen en falende speurders komen bij hem vaak voor. Zijn werk lijkt vooral bedoeld als een anti-detectiveroman, waarin elke situatie een veelheid aan interpretaties toelaat, en waarin hij de idee bespot dat men de werkelijkheid rationeel zou kunnen doorgronden.

Queen daarentegen beoogt net het omgekeerde. Zijn oplossingen zijn niet bedoeld om logica te ondermijnen, maar juist om te tonen hoe diep redenering kan doordringen. De boodschap is duidelijk: de werkelijkheid is complex, maar kan begrepen worden door zorgvuldige deductie.

Als de Queen-romans soms pronken met hun intellectuele spitstechnologie, dan doet The Greek Coffin Mystery dat met een doel. De opbouw is een tour de force - complex maar niet chaotisch, verrassend maar verdedigbaar. Het herinnert de lezer eraan dat Amerikaanse detectiveliteratuur kon wedijveren met, en soms zelfs uitstak boven, haar Britse tegenhangers op vlak van complexiteit en vakmanschap.

Of je het nu bewondert of je verraden voelt door de gedurfde ontknoping, dit is een boek dat om betrokkenheid vraagt. Zoals Herald Tribune Books het stelde, biedt de roman “een ongebruikelijke setting, vernuftige plot, een verrassende oplossing en legitiem gebruik van de analytisch-deductieve methode.” En dat is misschien wel de meest treffende samenvatting van allemaal.

1 E.C. Bentley was een Brits journalist. Hij schreef slechts vier detectives maar was zeer invloedrijk en genoot in zijn tijd veel aanzien. Zijn reputatie piekte rond 1940

The Greek Coffin Mystery - stofkaft Victor Gollancz Ltd uitgave, London, 1932

The Greek Coffin Mystery - stofkaft Victor Gollancz Ltd uitgave, London, 1951

The Greek Coffin Mystery - stofkaft Victor Gollancz Ltd uitgave, London, 1971

The Greek Coffin Mystery - harde kaft uitgave, Collection of Mystery Classics, Bantam Books, 1985.

The Greek Coffin Mystery - kaft eBook uitgave MysteriousPress.com/Open Road (February 5, 2013)

The Greek Coffin Mystery - kaft audiobook Blackstone Audio, Inc., voorgelezen door Mark Peckham, 2013-10-01

Ramapo Valley Independent - "Cover to cover"
24 juni 1932

"Ellery Queen, die overigens vorige week de grote "Candida" opening in Nyack bijwoonde, was een van onze favoriete schrijvers van detectiveverhalen totdat we zijn laatste boek lazen, "The Greek Coffin Mystery". Daarin speelt hij wat wij beschouwen als een van de laagste trucs uit die een mysterieschrijver zijn lezers kan voor de voeten gooide.

We kunnen je niet vertellen wat die truc is zonder de oplossing van het verhaal prijs te geven en, boos als we zijn op Ellery, zo laag zinken we niet , en echt niet alleen omdat we de raadsel niet konden oplossen.

Vele malen eerder zijn we voor de gek gehouden door Meester Queen's kronkels "The Roman Hat Mystery", "The Dutch Shoe mystery" zijn twee van de beste puzzelaars in het genre en "The Greek Coffin Mystery" in zijn vroege stadia is uitstekend te noemen.

Vooral het begin is veelbelovend. Een heerschap genaamd Khalkis - een rijke Griekse heer die aan het hoofd staat van een internationaal bekende kunstgalerie - sterft. Met lange gezichten verzamelen zijn vrienden, familieleden en zakenrelaties zich in zijn sombere oude huis voor de begrafenis. Khalkis wordt begraven op het kerkhof van de kerk ernaast (het toneel is New York City) en de rouwenden gaan terug naar het huis om het testament te lezen. Maar het testament is verdwenen uit de muurkluis waar het enkele ogenblikken voor de begrafenis werd gezien!
Dus de politie komt binnen en er wordt meerdere dagen gezocht naar het testament. Hoog en laag, het is niet te vinden. Ellery Queen, de meester-speurder, komt in de zaak in het zog van zijn vader, inspecteur Richard Queen. Er wordt besloten om het lichaam van Khalkis op te graven en om te onderzoeken of hij een natuurlijke dood stierf.
De sierlijke kist wordt opgegraven en geopend, en tot ontsteltenis van iedereen bevat hij nu twee lichamen - die van Khalkis en een andere van een onbekende man. Dit begint de zaak serieus, en de achtervolging is grondig absorberend tot de laatste hoofdstukken, wanneer de bovengenoemde truc wordt gespeeld ten koste van de lezer.

We stellen voor om geen boeken van Queen meer te lezen als hij zich zo verder gedraagt. Waarschijnlijk zal hij in zijn volgende van Ellery Queen zelf de moordenaar zijn. Wat nauwelijks beter zou zijn dan de persoon die in dit boek wordt gebruikt."

Elementen voor "The Game":

Volgens JJMcC gaat deze zaak de vroegere publicaties vooraf en dateert ze van de jaren waarin Ellery net van school afstudeerde.

Er is een uitdaging aan de lezer in het boek aanwezig.

Add in "The New Yorker", April 23, 1932. "Behind that mask... Ellery Queen concocts such ingenious murder mysteries that leading reviewers call him "the logical successor to Sherlock Holmes"... His new one "The Greek Coffin Mystery" has every type of suspect in one story, including the "logical" one - and yet you can't guess the murderer! By the author of "The Dutch Shoe Mystery," etc. $2.00 F.A. Stokes Company New York"

Boven: Advertentie in The New Yorker, 23 april 1932. "Achter het masker... Ellery Queen verzint zulke ingenieuze moordmysteries dat vooraanstaande recensenten hem "de logische opvolger van Sherlock Holmes" noemen... Zijn nieuwe "The Greek Coffin Mystery" heeft elk type verdachte in één verhaal, inbegrepen de "logische" - en toch zul je de moordenaar niet raden! Van de hand van de auteur van "The Dutch Shoe Mystery", enz. $ 2,00 F.A. Stokes Company New York"