 atiënt
overleden, operatie geslaagd (1931)
 aka  isdaad
op de operatietafelMoord in het wit! Een tragische val -- een nakende operatie -- wurging! Wanneer Abigail Doorn de operatiezaal van het 'Dutch Memorial Hospital' werd binnengerold was haar gezicht vreemd genoeg blauw en gezwollen. Een draad zat strak gespannen rond haar keel. De voornaamste verdachte, omdat deze het meest van de dood van de rijke oude vrouw te verwachten had, was haar beschermeling, de beroemde Dr. Janney. Net voor haar dood ontving ze een vreemd telefoontje van iemand die zijn naam niet wilde bekendmaken. Ellery Queen, naar het ziekenhuis gekomen om er een oude vriend Dr. Minchen te bezoeken was er ook toen de moord moet hebben plaatsgevonden. Hij nam onmiddellijk het onderzoek over. Naast het probleem met Dr. Janney en de anonieme beller, werd Ellery geconfronteerd met nog een nieuw probleem -- waarom had Abby Doorn en haar huishoudster 20 onafgebroken jaren lang ruzie gemaakt? De huishoudster gaf trouwens zelf toe de oude vrouw te haten en met bijna religieus fanatisme verklaarde ze de oude vrouw door en door slecht en dat ze maar had gekregen wat haar toekwam. Met beide handen had Ellery Queen de uitnodiging aanvaard om in het ziekenhuis getuige te zijn van een operatie door de beroemde dokter Janney. Dat was weer eens wat anders dan achter moordenaars aan te rennen, en bovendien was de patiënte de schatrijke oprichtster van het ziekenhuis. Als de patiënte de operatiezaal wordt binnengebracht en de dokter het laken oplicht, staart hij ontzet naar het lichaam van de vrouw. Haar gezicht is blauw en opgezwollen. Rond haar hals zit een koord. Een operatie is niet meer nodig. Zij is dood en Ellery Queen is speurder tegen wil en dank. |
|
| "Zorgvuldig opgebouwd ... moet gesmaakt worden."
-- The
London Times "Het geeft alles om het groots te noemen." -- Philadelphia Ledger "Slechts weinig detective verhalen kunnen zich uit de mengelmoes van misdaadverhalen onderscheiden, behalve dan 'The Dutch Shoe Mystery'... een prachtverhaal ... met echte figuren van vlees en bloed, en geschreven met verve en stijl." -- Morning Post "Het boek is zeer boeiend." -- Bruce Nae, The New York Times |
|
   |
|
| Boven: Eerste uitgaven hadden identieke
kaften. De opdruk op de rug verschillende naargelang de uitgever. Bovenste
rij van links naar rechts telkens stofkaft en harde kaft voor
respectievelijk de uitgaven van Stokes, Grosset & Dunlap. Onderste rij van links naar rechts: de stofkaft voor de Triangle herdrukken, die van verschillende harde kaften werden voorzien, verschillend in kleur, design of bedrukking (ofwel "Triangle" ofwel "Blakiston/Triangle") Er bestaand zeker 12 herdrukken tussen januari 1940 en juli 1943. (Klik op de kaften zelf om die verschillen te zien) * |
|
|
Buffalo Evening News, "Spanning en
vindingrijkheid" 12 december 1931 " 'Er zijn slechts twee detectives,' schrijft een Weense politieadviseur, 'voor wie ik, in mijn eigen hoedanigheid van mensenjager, enige diepe onderliggende sympathie heb gevoeld. Deze twee vertonen vreemd genoeg een vreemde contrast van onwerkelijkheid, van fantoom en feit. Ik verwijs natuurlijk naar die onvergankelijke personages - Mr.  Sherlock Holmes uit
Baker Street, Londen en Mr. Ellery Queen uit West 87th
Street, New York City.'Met het verschijnen van zijn derde detectiveverhaal maakt deze auteur, die een wel zeer intrigerend pseudoniem gebruikt, de belofte waar die voor hem was voorspeld door de London Times namelijk dat 'Ellery Queen de meest logische opvolger is voor Sherlock Holmes.' Alle fervente lezers van detectivefictie zullen zich 'The French Powder Mystery' herinneren, waar op het middaguur het lijk van een mooie vrouw plotseling in de etalage van een warenhuis aan Fifth Avenue valt; en 'The Roman Hat Mystery', een moord in een theater, even vlot uitgevoerd als het toneelstuk dat aan de gang was. Ellery Queen is even beroemd om zijn ongewone en opvallende settings als om de manier waarop hij het proces van deductie toepast. In zijn laatste verhaal staat de rijkste vrouw van Amerika op het punt haar een uiterst delicate operatie te laten uitvoeren door een jonge dokter die ze heeft opgeleid. In de grote operatiekamer van het enorme ziekenhuis dat ze heeft opgericht, wachten familieleden, vrienden en zelfs nieuwsgierige kennissen met spanning op het resultaat van de operatie. De chirurg roept zijn patiënt en een afgedekt lichaam wordt op een brancard het amfitheater in gereden. De dokter bukt zich en ontdekt dat de vrouw enkele ogenblikken eerder is vermoord... Wie beging deze afschuwelijke daad, en wie droeg de operatieklompen? Vitaal en verfrissend, dit boeiende verhaal zal de meest geharde detectivefan tot in de 'kleine' uurtjes bezig houden." |
|
         |
|
| Patiënt overleden, operatie geslaagd (1931) is het derde en de laatste van Ellery Queen's werken als leerling. Het beste deel van het verhaal zijn de tien eerste hoofdstukken die de centrale misdaad situeren en het overgrote deel van het onderzoek bevatten. De initiële moord toon wat van Ellery Queen's flair voor het surrealisme, zonder hier reeds de flamboyante extremen van zijn latere werken te bereiken. Deze hoofdstukken bewegen zich voort met een zekere snelheid en gratie. Ze bevatten ook één van de betere en meer interessante plattegronden in het 'Gouden Tijdperk' van de detective. Spijtig genoeg gebeurt er na hoofdstuk 10 niet veel meer tot de eigenlijke finale (hoofdstuk 30), waarin de misdaad wordt verklaard met enige ingeniositeit. Het middendeel van het boek omvat hoofdzakelijk karakterstudies van de verdachten, een kijk naar hun motieven voor moord enz. Ze bevatten ook een zeer goed portret van een religieus fanaticus, wiens beweringen worden tegengegaan en zo uitgebalanceerd door vele sympathieke stellingen van Ellery rond godsdienst in het algemeen. De religieuze beelden zullen aanwezig blijven in vele van EQ's latere werken. Al bij al, is dit een vrij behoorlijke novelle die jammerlijk werd uitgebreid tot boeklengte. | |
 Boven: Advertentie uit The New York Sun, 16 oktober 1931 voor Stokes' The Dutch Shoe Mystery. |
|
| Het boek toont misschien ook de invloed van de Freeman stroming, met zijn medische achtergrond, de tijdstabellen van de misdaad, de deducties van de fysische bewijzen (de schoenen uit de Engelstalige titel) tot zelfs zijn oplossing naar Freeman-Crofts traditie, berustend op een alibi met "afbraak van de identiteit". Toch heeft het verhaal nog steeds een intuïtionistisch aanvoelen, om dan nog niet te spreken van een van de meest uitgesproken imitaties van S.S. Van Dine's maniërisme in het Queen oeuvre. Niet zoals bij Freeman, speelt medische kennis geen rol in het mysterie niettegenstaande de setting in het ziekenhuis diep met het verhaal is verbonden. Belangrijker is echter de logische precisie waarmee de figuren doorheen de plattegrond bewegen.. Dit herinnert aan Chesterton, zijn herschikken van figuren en lichamen in tijd en ruimte. Het boek heeft zelfs een visionaire kwaliteit, misschien omdat het, 'het eindproduct lijkt van iets waarlijk verbeeld' om Ursula K. LeGuin maar eens te citeren. Het boek is georganiseerd rond de voorstelling van totale witheid, passend bij ziekenhuizen in de jaren 20. Samen met de rechtlijnige architectuur van de plattegrond,roept het herinneringen op aan de abstracte kunst uit zijn tijd, zeker aan Malevitch's** suprematisme en zijn schilderij "White on White". Het effect van het verbleken, van een wereld die in zijn geheel wit kleurt en zo verdwijnt in een stroom licht, lijkt in dit boek zeer sterk aanwezig. Film (sterk veranderd): Ellery Queen and the Murder Ring. | |
|
** Malevich, Kasimir (1878-1935) Russische schilder die |
|
    |
|
|
Het verhaal begint op een
maandag in januari. Later in
De
Tiende Dag worden we herinnerd aan een zaak in een New Yorks operatiezaal. Boven rechts: In de zomer van 1940 werd deze advertentie met coupon afgedrukt in verschillende kranten. Voor 10c (port en behandeling) of een "dime" konden 3000 lezers hun kopie aanvragen van de Mercury Books' uitgave van "The Dutch Shoe Mystery" (The American Mercury). |
|
|
Spinnaker Software baseerde zich in 1984 (?) op het verhaal om een videospel op de markt te gooien waarbij de spelers zelf op zoek moesten gaan naar de moordenaar van Abby Doorn. |
|
|
|
|
| The Brooklyn Daily Eagle,
William M. Isaacs - zondag 27 maart
1932 " 'Je kunt niet winnen, zelfs niet in het boek - Oplichters krijgen hun deel, terwijl de lezer kippenvel krijgt.' 'The Dutch Shoe Mystery' van Ellery Queen (Frederick A. Stokes Co.) is een goed in elkaar zittend detectiveverhaal. Daarbij wordt Queen, die zowel de detective als de auteur is, geconfronteerd met een schijnbaar onverklaarbaar probleem. Tijdens een bezoek aan het Dutch Memorial Hospital wordt hij uitgenodigd om getuige te zijn van een operatie van een van de rijkste en beroemdste vrouwen van Amerika. De operatiekamer is klaar, het kleine publiek zit klaar, de chirurg roept zijn patiënt. Ze wordt naar binnen gereden en op de operatietafel geplaatst. Het laken wordt weggeslagen en de patiënt blijkt overleden - gewurgd. Wie kon deze misdaad plegen terwijl het slachtoffer constant onder toezicht stond? Het antwoord hierop is zorgvuldig en aanvaardbaar uitgewerkt. Het verhaal heeft net genoeg actie om het interessant te blijven." |
|
 |
 |
|
Boven links: Frans tijdschrift Mon Magazine Policier (Revue Moderne)
gepubliceerd in Montreal, Canada, 1944-45 (?) met daarin Le Mystere du
soulier blanc. Boven rechts: Молодая Гвардия - Russisch maandelijks literair, artistiek en sociaal-politiek tijdschrift van het Komsomol Centraal Comité "Jonge Garde", nummer 5, 6 en 7 van 1979 bevatte The Dutch Shoe Mystery. |
|
|
The Dutch Shoe
Mystery Vertalingen: |
 Andere artikels over dit boek (1) The Green Capsule Noah Stewart (Dec 2017) (2) Mysteries Ahoy! Aiden Brack (Jan 2018) (3) Reading Ellery Queen Jon Mathewson (Mar 2013) (4) My Reader's Block Bev Hankins (October 13. 2019) (5) Tale of Two Shoes Ho-Ling (May 11. 2013) (6) Noah's Archives Noah Stewart (Jul.23 2017) (7) JetBlackDragonFly... the man who read too much (Oct 1. 2015) |
| * Geïnteresseerde lezers moeten weten dat de icoontjes/kaften die op deze site worden toegevoegd vaak lange uitgebreide informatie hebben, die niet noodzakelijk in de tekst zelf wordt herhaald. Die informatie kwam ooit standaard als pop-up te voorschijn door met de muis de foto aan te wijzen. Firefox gebruikers kunnen deze handigheid activeren via een add-on genaamd "Popup ALT Attribute". Na installatie resulteert het aanwijzen van de iconen of kaften in een pop-up met extra of verduidelijkende informatie over de afbeelding. |
 Copyright © MCMXCIX-MMXXII Ellery Queen, een website rond deductie. Alle rechten voorbehouden. |
