e Dertiende Gast
(1958)
Het meest verbluffende mysterie dat Ellery ooit overviel, die ene die hij niet kon oplossen zelfs als hij de oplossing hem voor de voeten lag. "Op de achtste dag voor Kerstmis brengt je echte liefde je ... een hoofd met één gesloten oog - een waarschuwing dat je zult sterven..." Een schijnbaar vrolijk begonnen Kerstvakantie in een ingesneeuwde landgoed wordt wel heel onaangenaam wanneer een gast de anderen anonieme geschenken begint te sturen. De geschenken zijn mysterieus en de bijhorende boodschappen cryptisch maar hun doel is kristalhelder. Het is een tergend trage, maar duidelijke waarschuwing dat er een moord zal plaatsvinden op de twaalfde nacht, Kerstmis, met de aankomst van het laatste geschenk: de laatste slag... Dit detectiveverhaal begint met een auto-ongeluk in 1905 en verplaatst daarna de lezer naar 1930. Op een groot buitenverblijf wordt kerstmis gevierd. Tien gasten, onder wie de schrijver, worden er twaalf dagen zoet gehouden - en niet alleen met het zingen van kerstliedjes en het spelen van spelletjes. Er is iets anders dat hen bezighoudt en wel de komst van een geheimzinnige kerstman die op onbegrijpelijke wijze weer verdwijnt. Bovendien wordt op een van de kamers een onbekende oude man vermoord gevonden. En ten overvloede krijgt de jonge gastheer elke dag een vreemd pakket. Van deze cadeaus gaat, ondanks hun schijnbaar onschuldige aard, een stille dreiging uit, die zich op de twaalfde dag ontlaadt in een nieuwe 'moord', nu op de gastheer, die even later echter vrolijk, gezond en uit het niets bewust thuiskomt. De politie (en de lezer!) staat voor een raadsel, dat niet eerder opgelost wordt dan in 1957, als Ellery Queen toevallig het oude dossier van de moord nog eens in handen krijgt. Een echte Ellery Queen: scherp gedacht, goed gecomponeerd, spannend geschreven met rake typeringen (kaft) |
|
"Queen heeft zijn geheugen met research
gecombineerd om een gedetailleerd en plezierig accuraat beeld te schetsen
van het Amerika aan het eind van de jaren20 ... en hoe bijzonder goed het
aanvoelt om er terug te vertoeven."
-- The New
York Times "Keurig gestoord." -- The Saturday Review "TRICKS AND A TREAT -- voor Queen's quorum." -- Virginia Kirkus |
|
|
|
Boven van links naar rechts: stof en 3 harde kaften voor Simon and Schuster; stof en harde kaft voor Gollancz (1956) en stofomslag Gollancz (1976). (Klik op de kaften om de verschillen te zien) * | |
The East Hampton Star, "What's New in New
York" door Dorothy Quick 27 februari 1958. "Ellery Queen heeft een boek geschreven, 'The Finishing Stroke'. Dit is een van de beste Inner Sanctum boeken en zeker een van de beste van Ellery Queen die ik ooit gelezen heb, wat een hoge lof is voor dit schrijversduo dat al enkele prachtige boeken heeft geschreven. Ik kan niet enthousiaster zijn over dit mysterie. Het grijpt de lezer meteen, blijft spanning op spanning stapelen op een slimme en meeslepende manier. Het gaat over de 12 dagen van Kerstmis en een reeks fantastische geschenken die Ellery intrigeren en bang maken. Er is ook een dode man die niemand kent. Twaalf mensen in het huis en vele andere associaties met dat getal en een uiterst verrassend einde dat je een hartstilstand zou bezorgen. Dit is een boek om te bezitten want het zal een plaats veroveren in de geschiedenis van de mysteries en ooit een collector's item zijn. Dit is hoogst ongewoon in het tijdselement en in elk ander facet. Het heeft omvang en glans. Gefeliciteerd. Mr. Queen." |
|
|
|
Ellery Queen’s The Finishing Stroke
is een van de meest gedenkwaardige boeken uit de legendarische reeks, met
een combinatie van spanning, slimme plotwendingen en een fascinerende
historische achtergrond. Het verhaal speelt zich af tijdens de twaalf dagen
van Kerstmis in 1929, in een ingesneeuwd landhuis waar een feestelijke
kerstviering een sinistere wending krijgt. Anonieme geschenken arriveren
voor de gastheren, elk vergezeld van cryptische boodschappen. Met elke dag
groeit de spanning, tot een ijzingwekkende waarschuwing volgt: op de
twaalfde nacht zal iemand sterven. Centraal in de roman staat Ellery Queen’s strijd om een mysterie op te lossen dat hem bijna dertig jaar lang achtervolgt. Het verhaal begint in zijn jeugd en eindigt in 1958, wanneer hij eindelijk een zaak oplost die zijn hele leven heeft beïnvloed. Het samenspel tussen verleden en heden geeft de roman een uniek, bijna “episch” karakter, versterkt door precieze historische verwijzingen en oog voor detail. De plot wordt aangedreven door het terugkerende “twaalf”-motief—twaalf gasten, twaalf dagen, twaalf mysterieuze geschenken—en een dode man wiens identiteit iedereen voor een raadsel stelt. Naarmate de onrust toeneemt en de gasten gedwongen worden in het huis te blijven, moet Ellery een complex web van geheimen en verdenkingen ontrafelen. Critici prezen de zorgvuldig opgebouwde spanning, waarbij The New York Times het “gedetailleerde en heerlijk nauwkeurige beeld van Amerika aan het einde van de jaren 1920” benadrukte. De roman werd ook geprezen om zijn inventieve structuur en meeslepende verrassingen. Dorothy Quick van de East Hampton Star noemde het “een van de beste Inner Sanctum-boeken” en prees het vermogen om lezers van begin tot eind te boeien met spanning, briljante aanwijzingen en een “bliksemsnelle verrassingsontknoping.” The Finishing Stroke is niet alleen opmerkelijk vanwege het boeiende mysterie, maar ook vanwege de introspectieve weergave van Ellery Queen. Dit verhaal toont een meer kwetsbare en feilbare versie van de beroemde speurder, wat hem bijzonder herkenbaar maakt. Ellery Queen-scheppers Frederic Dannay en Manfred B. Lee waren oorspronkelijk van plan om The Finishing Stroke hun laatste roman te laten zijn, omdat de vooruitgang in forensische wetenschap en criminologie de traditionele speurder overbodig leek te maken (vandaar dat men teruggreep naar zijn "tweede" zaak, eigenlijk zijn derde). Toch blijft dit boek een opvallend hoogtepunt in hun oeuvre, met een evenwichtige mix van ingewikkelde plots en een diep menselijke touch. Hoewel sommige critici de plot soms als rechtlijnig beschouwden en de uiteindelijke oplossing wat uitgerekt vonden, blijft het boek een favoriet onder fans. Het is een viering van klassieke detectiveromans, met speelse thema’s, historische details en een onvergetelijke ontknoping—een essentiële leeservaring voor liefhebbers van Ellery Queen. |
|
Dit is een van mijn persoonlijke favorieten, omdat het een veel sympathiekere en feilbare versie van Ellery laat zien. Het was het eerste verhaal dat ik las, en door het speelse plot, de vele aanwijzingen en de manier waarop elk personage verdacht leek, werd ik al snel een fan. Hoewel ik het hoog inschat onder de werken van Queen, wordt het alleen overtroffen door enkele van de vroegere verhalen. Bij een herlezing voldeed het echter niet helemaal aan mijn oorspronkelijke verwachtingen. De speelsheid is er nog steeds, en de slimme verweving van het "nummer 12"-thema met alle verdachten is onmiskenbaar genietbaar. Het plot zelf is vrij eenvoudig, en zonder de 30-jarige tijdspanne die het verhaal draagt, zou veel van zijn charme verloren kunnen gaan. Het is moeilijk te geloven dat John Sebastian dacht dat zijn gasten een verblijf van twaalf dagen in een huis vol ongeluk en narigheid zouden verdragen. Toch gaf de vondst van een lichaam en de gedwongen aanwezigheid van de gasten het verhaal de kans om te bloeien. De climax is typisch Queen en tilt het boek boven het gewone uit. De uiteindelijke oplossing rekt echter de regels van fair play een beetje op, en de uitleg achter het eerste lichaam liet me enigszins onbevredigd achter. Toch zijn er voor Queen-fans veel andere elementen die dit een opmerkelijk boek maken. |
|
Elementen voor "The Game": Om te beginnen wijkt Queen af van zijn gebruikelijke werkwijze door exacte data te vermelden (jaren) en meerdere verwijzingen te maken naar herkenbare 'historische' gebeurtenissen. Het beschrijft niet alleen uitvoerig de geboorte van de mannelijke hoofdrolspeler in 1905 maar de neven hebben zeker een aantal verwijzingen ingevoegd naar hun eigen achtergrond. Zo neemt het eerste deel ons naar Rye. In het tweede deel reist Ellery door Westchester, Mount Kidron, Mammaroneck en White Plains naar Alderwood. White Plains is de plaats waar Frederic Dannay zou overlijden. Nog meer verwijzingen wanneer het over hun werk gaat en we worden voorgesteld aan hun eerste uitgever en bepaalde aspecten van hun werk uit de doeken wordt gedaan. Ellery fluit de melodie van Greensleeves en haalt diverse Latijnse spreekwoorden aan. De inspecteur komt alleen als cameo in het verhaal binnen daar hij het te druk heeft met de Arnold Rothstein-murder. In deze verjaardagsuitgave komt ook de Duesenberg opnieuw voor. Ellery's wagen wordt onderhouden in een garage in West 87th street en is voorzien van Amerikaanse sneeuwkettingen. Bepaalde critici worden bij naam vermeld en de auteurs strooien vrijgevig aanbevelingen rond voor andere schrijvers en boeken. Worden vermeld als bestsellers van 1905 : The Crossing van Winston Churchill, John Fox Jr.'s The Little Shepherd of Kingdom Come, Rebecca of Sunnybrook Farm van Mr.Wiggins alsook andere moderne jonge schrijvers (Jack London, Barr McCutchean, Lincoln Steffens en Joseph C.Lincoln). Verschillende andere figuren uit film, theater, muziek en sport komen ook aan bod (Clara Bow, Elisabeth Rethberg en Lauri-Volpi, Babe Ruth,Notre Dame,...). In het kort bijna alle interesses die ook Djuna eigen waren. Ellery leest Anthony Berkeley's The Case of the Poisoned Chocolates waarbij hij "geniet van zijn meesterlijke uitwijdingen". |
|
|
|
Andere artikels over dit boek (1) Reading Ellery Queen - The Finishing Stroke Jon Mathewson (Jan 2016) (2) Beneath the Stains of Time TomCat (December 23. 2021) (3) My Reader's Block Bev Hankins (December 13. 2014) |
|
* Geïnteresseerde lezers moeten weten dat de icoontjes/kaften die op deze site worden toegevoegd vaak lange uitgebreide informatie hebben, die niet noodzakelijk in de tekst zelf wordt herhaald. Die informatie kwam ooit standaard als pop-up te voorschijn door met de muis de foto aan te wijzen. Firefox gebruikers kunnen deze handigheid activeren via een add-on genaamd "Popup ALT Attribute". Na installatie resulteert het aanwijzen van de iconen of kaften in een pop-up met extra of verduidelijkende informatie over de afbeelding. |
Copyright © MCMXCIX-MMXXII Ellery Queen, een website rond deductie. Alle rechten voorbehouden. |