et
Lippenstiftmysterie
(1930)
Het Lippenstiftmysterie is onderhoudend verhaal van misdaad, intrige en buitengewone detectie. Een drukke middag, buiten één van Fifth Avenues meest mondaine grootwarenhuizen, terwijl honderden voorbijgangers een demonstratie bekijken van moderne meubels uitgestald in een vitrine, drukt de presentatieverzorger op een knop die een verborgen klapbed uit de muur laat draaien --het bed zwaait uit de muur- en uit zijn donkerste krochten valt een verwrongen, levenloos lichaam van een mooie vrouw.... Ellery Queen beweegt zich levendig en zeer verfrissend doorheen dit verhaal -- een slanke, cynische jongeman met het genie om de gewone zaken te doorzien en tot volwaardige oplossingen te komen. De oude inspecteur, zijn vader, neemt ons opnieuw mee doorheen het ingewikkelde onderzoek, maar het is opnieuw Ellery die borg staat voor de oplossing van een van de meest stimulerende en onthutsende detectiveverhalen ooit geschreven. De ontknoping is even verrassend als onafwendbaar. Het grootwarenhuis was gekend voor zijn kwaliteit die het een rijk cliënteel aanbood. Maar dit keer kon het op geen enkele manier trots zijn op hun laatste etalageversiering: het met bloed besmeurde lijk van de eigenaars' vrouw. Ellery Queen ontdekt binnen de kortste keren dat dit handelspaleis een addernest was waar angst, jaloezie, verdachtmakingen en haat welig tierden. Om elke hoek werd hij verrast door een mysterieuze mastermind die er op uit was het warenhuis om te toveren tot de koopjeshoek voor moord. |
"Een briljant, spannend, ingenieus verhaal."
-- William
Lyon Phelps "De logische opvolger voor Sherlock Holmes." -- London Times "Ellery Queen hoort thuis in de kringen van Sherlock Holmes, Arsene Lupin, Philo Vance, en andere meesterspeurders. -- William Lyon Phelps "Dit is geen boek die je inkijkt; het is een boek dewelke je nooit neerlegt!" -- Elizabeth Bibesco Week-End Review |
|
Hierboven: Eerste uitgaven hadden identieke kaften. De opdruk op de rug verschillende naargelang de uitgever. Van linksboven naar rechtsonder: 2 stofomslagen (voor de eerste en tweede druk) met identieke harde kaft voor Stokes (7 drukken); stof en harde kaft voor de Grosset & Dunlap uitgave (16 drukken); International Readers League (alleen harde kaft), stof en harde kaft Triangle Books; stof en harde kaft voor de Tower/World Publishing uitgave. (Klik op de kaften zelf om die verschillen te zien) * |
The Sunday Star, Washington D.C. "Bespreking
van nieuwe boeken" door Ida Gilbert Myers. - 10 augustus 1930 "Stel dat we vandaag om 12.00 uur voor de etalage van een groot warenhuis in F Street zouden staan. En stel dat precies op dat moment een deur in de achterwand van die raamkamer schijnbaar vanzelf opengaat, en dat er een dode vrouw uitvalt; na onderzoek vermoord. Zoiets bizars zou niet gebeuren, zou kunnen gebeuren. Maar het is wel degelijk het startpunt van het nieuwe mysterieverhaal van de hand van Ellery Queen. Het mysterie van het warenhuis. Toegegeven moet worden dat een dergelijk etablissement een uitgebreid terrein biedt voor actie en verhulling - maar, onzin! Complete onzin! Vanaf dit opzienbarende moment houdt dit verhaal op om zelfs de schijn op te wekken een romance, mysterie of anderszins te zijn. Het wordt puur rekenkunde. Twee plus twee is vier. Maar zie je, in de wereld krijgt je zo vaak het antwoord "vijf" of "zes" of een ander oud getal voor dit eenvoudige partnerschap van twee plus twee, dat strikte naleving van twee getallen in hun exacte som totaal uitgesloten is. Dit lange verhaal gaat in op de talloze foutieve combinaties die dienen om zowel de autoriteiten als de gewone bevolking te verbijsteren met als veel valse aanwijzingen omdat deze combinatie wordt gedwongen te wijken door de onlogica van de menselijke geest. Men vergeet de zaak soms, vergeet dat hij op jacht is naar een crimineel, in zijn ijver om deze tovenaar van exacte analyse te volgen. Opwindend en nogal zichzelf opblazend voor de lezer om zichzelf als een mystieke wiskundige te gaan beschouwen, althans in embryonale vorm. Niet de slimste geleerde die ik me kan voorstellen, want toen ik goed op weg was, werd mij gevraagd mijn logica toe te passen (?) en daarbij de schuldige aan te wijzen. Ik was helemaal verloren. Beschaamd, maar toch verloren. En laat me je iets vertellen. Ik heb hier een klacht. Heb het gehad met betrekking tot een of twee andere mysterieverhalen. Toen de crimineel werd gevonden, was hij zo'n grote verrassing dat ik die auteur er onmiddellijk van beschuldigde hem opzettelijk te verbergen. Denk je dat hij dat ook zou doen? In het bijzonder deze Ellery Queen, die stoutmoedig adverteert met “een probleem bij deductie”. Denk je dat hij dat zou doen? Nee? Nou, dan ben ik duidelijk de hoop voorbij. Ik zou heel graag weer die grond heronderzoeken - maar helaas "de vogel des tijds heeft maar een klein stukje om te fladderen, en de vogel fladdert verder." Er liggen dan ook nog 49 andere mysterieverhalen hier naast me. Ik zou het echter wel willen doen." |
Het feit alleen dat er zo maar eventjes zeven drukken van deze uitgave bestaan, drie voorpublicaties alvorens aan de herdrukkers te worden overgeleverd toont aan hoe diep de indruk was die Ellery maakte en hoe snel. De stofkaften van die eerste uitgaven zijn nu zeer schaars en hun prijs in dollars loopt op tot hoog in de vier getallen.... Net als zijn voorganger heeft Het Lippenstiftmysterie (1930) een bijzonder sterk initieel onderzoek. Het omvat 25 hoofdstukken of twee derden van het boek en illustreert overduidelijk EQ's verbazingwekkende kunde in het opbouwen van een detectiveverhaal. De misdaad en de gebeurtenissen er rond ontwikkelingen zich tot meer en meer complexe en logische patronen; Ellery beweegt doorheen de verschillende stadia van de deductie die zo elk op zich tot een beter begrip van de misdaad zelf leiden. Het verhaal op zich bezit een zekere schoonheid; het onderzoek naar de sleutels of de hier mee gepaard gaande tijdtabellen zijn voorbeelden in het creëren van een fascinerend verhaalpatroon. EQ houdt van het spelen met de grenzen van plaats, tijd en kennis. Hij is gefascineerd met kamers waar nog niemand is binnengegaan, lijnen die nog niet overschreden zijn, appartementen die werden bewaakt en in het oog gehouden. Hij is ook begaan met zij die van de zaken afweten en zij die dat niet weten, die dan op hun beurt vaak afhangen van wie aan de gebeurtenissen deelnam en wie niet. Deze gegevens worden dan als bakens uitgezet in de complexe, logische meetkunde van zijn verhaallijnen. De beperkingen van het verhaal, waardoor het nog steeds wordt geclassificeerd als een oriënterend werk heeft te maken met de oplossing. De latere EQ verhalen zullen vaak verrassende wendingen in hun oplossingen hebben; maar dit boek zit na twee derden zonder adem en zijn oplossing voegt daar maar één enkele aanwijzing aan toe, afgezien van de identiteit van de moordenaar. Alhoewel logisch en eerlijk, is het toch niet de zeer creatieve finale van de grote EQ boeken. EQ geeft op verschillende plaatsen in het boek gedeeltelijke oplossingen zodat de lezer reeds zijn deel van deductie en onthulling heeft opgesoupeerd alvorens de finale wordt aangevangen. |
|
We leren Ellery kennen, opnieuw met een wandelstok en voorzien van een
dunnen zilveren horloge en pince-nez (wat niet hetzelfde is als een lorgnet), op een veel
fysische manier. Hij wordt omschreven als een grote atletische man met de suggestie van
kracht, zeer intelligent uitziend rond het voorhoofd met lange vingers en koude stijve
lippen. Hij zag er dertig uit maar was eigenlijk jonger. zijn kledij kwam uit Bond Street.
Er worden in het boek diverse verwijzingen gemaakt naar andere zaken. "De arrestatie van Don Dickey" in Berlijn een Amerikaans juwelendief waarvoor de burgemeester hem een speciaal onderzoeksinstrument in aluminium als beloning gaf. In de "Kingsley Arms murder", werd Herrin door O'Shaughnessy vermoord, wat werd bewezen door de vingerafdrukken van de schoen van de dode te halen. Ellery kreeg ook een idee voor een kortverhaal door iets te lezen over "The Retreat of the 10000 in the Old Armenia" waarbij hij opmerkte dat de sandalen die deze mannen droegen gedurende hun slaap aan de grond vastvroren. Richard Queen maakt opnieuw gebruik van zijn oude bruine snuifdoos en is betrokken in de zaak van de bende van Pete Slavin. De "aapachtige" Djuna, Hagstrom (die steno kent!), Hesse, Flint, Ritter, Johnson, Pigott en ook Velie verschijnen ten tonele. Net als Dr.Prouty, Henry Sampson (betrokken bij de "White Test Case") en de roodharige Timothy Cronin. Het verhaal speelt zich af in N.Y. in het grootwarenhuis op de hoek van 39nd street en Fifth Avenue. Winifred March wordt er neergeschoten met een Franse colt .38 |
Het meubilair in Het Lippenstiftmysterie is waarschijnlijk Art Deco, alhoewel ze nooit zo wordt genoemd in het boek. EQ noemt het veeleer "modernistisch" en geeft een levendige en juiste beschrijving van de manier waarop zijn tijdgenoten er tegenaan keken, zowel artistiek als sociologisch. Neemt men hierbij het enorme enthousiasme vandaag de dag om de Amerikaanse Art Deco erfenis te vrijwaren, getuige de Deco verenigingen die her en der ontstaan, dan verdient dit boek het eigenlijk om wat beter bekend te zijn. EQ was zeer geïnteresseerd in de wereld rond zich heen. Zijn boeken vormen dan ook een belangrijke getuigenis van een belangrijk tijdperk in het Amerikaanse leven. Boven rechts: Advertentie voor
The French Powder Mystery in
The New York Evening Post (17 juli
1930) De uitdaging aan de lezer is aanwezig net als het grondplan en de lijst van figuren die in het boek voorkomen. |
|
The Clinton Courier, 22
(?) oktober. 1930 "Nog een detectiveverhaal van de auteur van "The Roman Hat Mystery" dat vorig jaar zo'n oploop had. Net als in het vorige verhaal is er veel verstrengeling en verstrengeling van aanwijzingen. De personages zijn zo talrijk en divers dat het een lezer met scherpe blik en helder vereist om niet verbaasd te zijn wanneer op het laatste moment de crimineel wordt onthuld." |
Boven: Publicatie in Detective Book Magazine, april 1931. |
The French Powder
Mystery Vertalingen: |
Andere artikels over dit boek (1) The Green Capsule Noah Stewart (Jun 2017) (2) Mysteries Ahoy! Aiden Brack (Dec 2017) (3) The Invisible Event JJ (May 2017) (4) Reading Ellery Queen Jon Mathewson (Feb 2013) (5) My Reader's block Bev Hankins (April 2018) (6) Ellerius Bibliophilus Ho-Ling (June 22. 2011) (7) The Grandest Game in the World Nick Fuller (Sep 2. 2021) (8) Clothes in the Books (Mar 22. 2021) (9) Dead Yesterday (Jan 11. 2020) (10) In Search of the Classic Novel Puzzle Doctor (Jun 6. 2011) (11) Mystery Page turners Pauline Dewan (Mar 21 2011) (12) Technical difficulties Sarah Monette (Oct 26. 2010) - spoilers! |
* Geïnteresseerde lezers moeten weten dat de icoontjes/kaften die op deze site worden toegevoegd vaak lange uitgebreide informatie hebben, die niet noodzakelijk in de tekst zelf wordt herhaald. Die informatie kwam ooit standaard als pop-up te voorschijn door met de muis de foto aan te wijzen. Firefox gebruikers kunnen deze handigheid activeren via een add-on genaamd "Popup ALT Attribute". Na installatie resulteert het aanwijzen van de iconen of kaften in een pop-up met extra of verduidelijkende informatie over de afbeelding. |
Copyright © MCMXCIX-MMXXIV Ellery Queen, een website rond deductie. Alle rechten voorbehouden. |