Het drama dat speelde in de schouwburg was dit seizoen de meest populaire show in stad. Het droeg de naam 'Gunplay' en zat vol met geweld, actie en geluiden van bendeoorlogen - een beetje ruw, een beetje stout en vanzelfsprekend volledig naar de zin van het talrijk opgekomen publiek. Kort nadat het doek voor de tweede acte opging was er een lichte opschudding in de zaal. De reden werd aanvankelijk slechts door enkelen bemerkt maar dan weerklonk een schreeuw en de lichten schoten aan. Dichtbij een gesloten uitgang stond een grote politieman die een licht nerveuze man bij de arm hield "Iedereen blijven zitten waar je zit!" Het publiek lachte, denkend dat dit deel uitmaakte van het stuk. Maar de onrust brak los wanneer een corps blauwjassen, aangevoerd door een man in burger de middengang afliep "Wat is er aan de hand, Doyle?"
"Het ziet er naar uit dat deze man werd vermoord, Sergeant."

Plotseling klonk een scherpe kreet door de schouwburg. De toeschouwers opgewonden door de snelle opeenvolging van de gebeurtenissen op het toneel, rekten vol verwachting de halzen in de richting van die kreet. Ze dachten dat het om een nieuwe sensatie in het stuk ging. In een schouwburgzaal, op de achterste rij, zit de advocaat van kwade zaken, Monte Field, keurig in avondkleding. Twee merkwaardige gegevens tarten Ellery Queen's speurzin: Field is dood en er is nergens een spoor van zijn hoge hoed.

Het eerste EQ mysterie, werd door de oorspronkelijke uitgevers als een klasse apart beschouw ze kozen The Roman Hat Mystery dan ook uit meer dan 100 reeds geselecteerde manuscripten als hun  bijdrage tot "mysterie van het jaar". De daaropvolgende lovende kritieken -- die het "briljant," "ingenieus," "fascinerend," "intrigerend," "vlot-bewegend" noemden -- bewezen dat de uitgever een geslepen keuze had gemaakt. Later wordt in The Finishing Stroke door Ellery zelf gezegd dat The Roman Hat Mystery door de critici bijzonder goed werd ontvangen. Zonder alsnog een geijkte formule te volgen bood dit mysterie een volledig sluitend plot aan met een fascinerende complexiteit, een theatraal romantisch decor en een hoogst vernuftig deductief patroon die niet alleen vrij geloofwaardig is, maar bovendien aangrijpend en volledig origineel in zijn opzet. Het essentiële gegeven is de verdwenen hoge hoed. Op het eerste zicht een detail maar uiteindelijk het scharnierpunt waarop dit hele verbazingwekkende verhaal draait. Elke gegeven om tot de oplossing te komen wordt op voorhand gegeven en toch dagen we de meest fervente amateur criminoloog uit om zelf via deductie de duizelingwekkende ontknoping te vinden.

De bewondering die Frederic Dannay had voor Maurice Leblanc's Arsene Lupin komt hier zeker bovendrijven en hoe meer ik het bekijk hoe meer mij het gevoel bekruipt te zeggen dat Ellery niet zozeer een nieuwe Sherlock maar veeleer de nieuwe Lupin was.

Rufus King's eerste Lt. Valcour novelle, Murder by the Clock, had een simpele verhaallijn rond mannenhoeden. Het werd blijkbaar in serievorm in tijdschriften uitgegeven in 1928, alvorens in 1929 in boekvorm zijn weg naar de winkels te vinden. Het zou dus kunnen dat EQ King's werk als springplatform gebruikte. Men kan zich zelfs afvragen als de naam "Rufus King" EQ's keuze van pseudoniem Ellery Queen bepaalde. 

Dannay zei hier ooit over, "...Van Dine influenced us because he made so much money; and then, the kind of thing he did appealed to us in those days. It was complex, logical, deductive, almost entirely intellectual..." (Nevins).  Toen de neven deel namen aan de McClure schrijfwedstrijd was Van Dine op zijn hoogtepunt van zijn succes. De invloed die dit idool had is maar wat duidelijk. Zoals JJMcC in zijn introducties meerdere malen aan gaf trok Ellery Queen op rust richting Italië: precies die plaats die ook Van Dine voor de op rust zijnde Philo Vance had uitgekozen. Ellery Queen was net als Philo Vance een pseudoniem om de ware identiteit van de speurder te verbergen. Ze hielden beide van pompeuze literaire verwijzingen. Vance werd door zijn vriend Markham toegang verleend tot de plaats van de misdaad, terwijl Ellery zich hiervoor diende te beroepen op zijn vader. Sergeant Velie, Doc Prouty en zelfs Djuna hadden allen hun tegenhanger in de Van Dine boeken als respectievelijk Sergeant Heath, Dr. Doremus en de butler Currie. Meer nog de hele plotopbouw was geënt op Van Dine.