David Wayne werd geboren als Wayne James McMeekan (McKeekan) op 30 januari 1914 in Traverse City***, Michigan. Meteen een beetje een valse start toen z'n moeder Helen Matilda Mason stierf (13 jan 1919) toen hij bijna vijf jaar oud was. Hij werd opgenomen door Al en Lena Hodgman. "Ze waren vrienden van mijn vader, maar ik noemde ze 'oom Al' en 'tante Lena'." "Ik had een heel gelukkig leven thuis," herinnerde hij zich later. Zijn vader voorzag in de broodwinning door te werken als verzekeringsagent.

"Ik speelde mijn eerste stuk toen ik 6 was. Dat was in Bloomingdale, Michigan, een kleine stad met ongeveer 500 inwoners. Er waren werden stukken opgevoerd voor jonge talenten in het opera huis die mijn oom regisseerde. Sinds dan is er nooit een moment geweest waar ik niet op de planken stond."

Hij studeerde in 1931 af aan de plaatselijke middelbare school, deed aan sport, leerde tuimelen en jongleren, zwaardslikken (!), met marionetten werken en speelde in de toneelgroep van de school.

Terugkijkend zag Wayne zichzelf als "een extreem vrolijk kind" met "buien van teruggetrokkenheid" waarbij hij zijn toevlucht zocht in het lezen van boeken.

Hij ging twee jaar naar Western Michigan University in Kalamazoo (1931-33) waar hij boekhouding studeerde. "In school stond ik zo vaak als mogelijk op de planken, net zo vaak als ik er les volgde; en na 8 uur werk met verf, speelde ik toneel bij een klein gezelschap. Dat betekende elke avond zes uur extra; waarvan 2 uren oefenen voor het stuk van de volgende week, enkele uren om het stuk van deze week op te voeren en van zodra klaar terug enkele uren voor een toekomstig stuk."

"Mijn smaak werd op de universiteit verruimd door een zeer opmerkelijke man, Herbert Slusser, mijn professor Engels." Hij stuurde hem naar nieuwe horizonten. Slusser raadde hem J.B. Priestley's boek over acteurs aan, The Good Companions. Wayne heeft altijd gedacht dat dit werk hem de ultieme impuls voor het theater heeft gegeven.

Om financiële redenen besloot Wayne reeds na twee jaar universiteit te verlaten, maar hij beschouwde dit vertrek niet noodzakelijk als een tragedie. "Grote steden en bevolkingen maakten me enthousiast," rapporteerde hij. "Ik werd er voortdurend toe aangetrokken. Dus ik was een verschrikkelijke student, omdat ik veel meer geïnteresseerd was in mensen dan in studie." Door zijn activiteiten op de campus kreeg Wayne weinig respect voor de academische wereld: "Eigenlijk zal een acteur, als hij de smaak en het vermogen heeft, hoe dan ook een brede opleiding verkrijgen. En wat hij op technisch vlak kan leren op de universiteit zal van zeer weinig nut zijn voor hem in het theater."

Zijn eerste betaalde baan, aan $65 per maand, was als statisticus in een grote verffabriek in Cleveland. Als tegengif verscheen hij bij een niet of semi-professioneel toneelgezelschap, waar hij elke avond optrad na zijn dagelijkse worsteling met cijfers. In anderhalf jaar tijd speelde hij zo meer dan zestig rollen. De Eldred Players of Cleveland, Ohio boden hem toen een fulltime acteeropdracht aan met voldoende salaris om de geur van verf permanent te verwijderen.

David Wayne verhief dus voor het eerst zijn stem gedurende een uitgebreide leerschool in the Cleveland Playhouse met een grote variëteit aan rollen. Hij mocht de rol van Touchstone voor het eerst voor een groot publiek vertolken in As You Like It (1935, Cleveland).

Na twee jaar, nadat hij naar Chicago was gereden voor een auditie, gaf Wayne zijn dubbelleven op. Hij stopte helemaal met werken in 1936 toen het Shakespeariaans repertoiregezelschap zich vestigde op de expositie van de Great Lakes in Cleveland en er op 100 dagen niet minder dan 600 voorstellingen bracht. Het bedrijf "Players of the Old Globe" bracht 14 Shakespeare-stukken in een gestroomlijnd formaat van 45-60 minuten elk in een replica van Shakespeare's Old Globe Theatre. Wayne was te zien in Julius Caesar, The Comedy of Errors, As You Like It, A Midsummer's Night Dream en King Henry VIII.

Hierna trok hij op met een marionettenshow "Tatterman Marionettes" met specifiek Jason and the Golden Fleece en hun uitgebreide (met 44 marionetten en 11 scènes, wellicht de meest ambitieuze poppenproductie ooit) Peer Gynt (1937) voorstelling totdat hij New York bereikte en zijn eerste Broadway-toneelstuk speelde.

Toen hij in 1937 op Times Square aankwam met de traditionele lening op zak, slaagde hij erin zijn eerste rol te bemachtigen zonder de gebruikelijke reeks professionele en persoonlijke crisissen te doorstaan die later goed te lezen waren in de pagina's achteraan in theaterprogramma's. Hij speelde op veilig en liet zich sponsoren door een reclameman.

In 1938, maakte hij zijn eerste New York podiumdebuut in Escape This Night (44th Street Theatre, 22 - 30 apr 1938). "Alles ontsnapte er ook, zelfs het publiek en na een week stond ik op straat. Ik deed wat commerciële opnames en radio; wat lichaam en geest goed deed, maar was had er toch meer honger dan geen tot ik de rol van Fredric March's zoon in 'The American Way' mocht spelen. Die job maakte van mij een Broadway acteur."

In 1938, tijdens de repetities van The Animal Kingdom voor een zomerse toneelgroep in Whitefield, New Hampshire, genaamd Chase Barn Players, stond hij aan de voorkant te kijken naar een scène waarin hij niet verscheen. "Jane Gordon," herinnerde hij zich, "een actrice die de volgende week op het programma stond, kwam door het gangpad. De generale repetitie stopte terwijl iedereen zei: 'Hier is oude Jane'. Ik was meteen betoverd door haar - en ben dat sindsdien altijd gebleven. Ik betrapte mezelf erop dat ik een geweldige prestatie wilde neerzetten om indruk op haar te maken." Met succes!

Toen Moss Hart hem na Dance Night (Belasco Theatre, 14 okt. - 31 okt. 1938) inhuurde om de zoon te spelen in The American Way (Center Theatre, 21 jan. - 23 sep. 1939) vierde Wayne dit door een pseudoniem aan te nemen: een combinatie van zijn vaders voornaam, David, met zijn eigen naam.

In 1940 richtte Maurice Rosenblatt het "New York City Coordinating Committee for Democratic Action" op. De groep had een tweeledige agenda: het mobiliseren van Amerikanen tegen nazi-racisme en het bevorderen van een eerlijke behandeling voor zwarten in Harlem. Het comité verzamelde via een netwerk van agenten informatie en publiceerde die in zijn tijdschrift The City Reporter. De agenten van Rosenblatt waren Stuart McClure, een schrijver in spe en Jane Gordon. Jane rekruteerde haar vriend David McKeekan. Volgens de volkstelling woonde David Wayne en Jane op hetzelfde adres. Het comité werd ontbonden in 1945. David zou zich later Maurice herinneren "door wie ik bijna vermoord werd toen ik de Joden probeerde te redden!".

Hij probeerde zich aan te melden bij het leger. Hij werd afgewezen omdat hij sinds zijn geboorte blind was aan één oog. Afgekeurd voor de militaire dienst werkte hij als vrijwilliger ambulancier voor de Britten (8ste leger) in Noord-Afrika. Twee weken vooraleer hij naar Europa werd gestuurd huwde hij op 20 december 1941 met Jane Gordon Trix, dochter van Jean Gordon van het Metropolitan en zelf actrice, in "The Little Church Around the Corner" (Andy Levine, uit Kalamazoo was zijn getuige). Ze hadden samen gedurende de zomer toneel gespeeld en kende elkaar al een tijdje. Ze zouden samen een zoon en tweelingdochters krijgen.

Tijdens hun dienst werd de ambulance van Lee Kyle en Wayne McMeekan opgeblazen in een mijnenveld, maar beiden ontsnapten op miraculeuze wijze. Hij werd verkeerdelijk als 'gedood in actie' opgegeven toen de Duitsers de slag bij Tobruk in Noord-Afrika wonnen.  Toen hij terugkeerde, trad hij op in een revival van The Merry Widow (Majestic Theatre, 4 aug 1943 - 6 mei 1944). Wanneer uiteindelijk de V.S. toch in de oorlog betrokken geraakte ging hij bij het leger en werd de officiersopleiding in Camp Lee, Virginia toegewezen waar hij tot luitenant werd benoemd. David Wayne verscheen voor het eerst* op het grote scherm als de piloot van een B-17 die een noodlanding maakte in Ditch and Live (United States Army Air Forces, 1944), een les in evacuatie op zee voor piloten vermomd als een drama.

Hij maakte een opgemerkte verschijning met veel lof bij de critici uit Broadway met zijn optredens als Conscience in Peep Show (Fulton Theatre, Feb 3. - Feb 26. 1944) en als Mr. Meacham in Park Avenue (Sam S. Shubert Theatre, Nov 4. 1946 - Jan 4. 1947).

In een interview uit 1950 zei David dat hij als hobby golf, tennis, zwemmen, het schilderen van zijn kinderen, zijn vrouw en zijn carrière had.

Over filmrollen zei het volgende: "Ik ben in het geheel niet overtuigd dat een acteur genoeg verantwoordelijkheid draagt bij de creatie van een film. Daarvoor is het te veel een technologie. Dat is ook de reden waarom ik denk dat een film acteur af en toe naar de planken terug moet om zich daar te verrijken."

In 1958 kreeg hij lof van de critici voor zijn rol op Broadway in Say Darling (Anta Theatre, 3 apr 1958 - 17 jan 1959) met Vivian Blaine. In de film The Last Angry Man (Fred Kohlmar, 2 oktober 1959) met Paul Muni speelde David een getroebleerde televisieproducer die vocht om zijn carrière te behouden.

Als onderdeel van de Theatre Guild trad Wayne op in het Sacandaga Summer Theatre en Westport Playhouse in het komisch-drama Marcus in the High Grass tijdens de zomer van 1959. Het was een melodrama over de zoektocht van een jonge zwarte man naar zijn biologische vader, om vervolgens te ontdekken dat zijn vader iemand is die hij al kent. Dit was het eerste toneelstuk van Bill Gunn, een zwarte onafhankelijke toneelschrijver. Wayne werd gemeld als zijnde "zeer geboeid" door het script en "zich probeerde vrij te maken van andere verplichtingen" zodat hij het toneelstuk op Broadway kon doen. Echter, het toneelstuk kwam daar niet, in plaats daarvan ging het in première off-Broadway (Greenwich Mews Theatre, 21 nov 1960) met David Wayne en Elizabeth Ashley in de hoofdrollen. Omdat de acteurs in het toneelstuk blank waren, waren verschillende recensies zich er niet van bewust dat de auteur dat niet was.

In een klassieke episode "Escape Clause," (CBS, 6 nov 1959) van de reeks Twilight Zone speelt David een zwaarmoedig man die, in een poging om zijn afhankelijkheid van pillen en angst voor zijn omgeving te overwinnen, een pact met de duivel sloot. In ruil voor zijn ziel kreeg hij onsterfelijkheid (hieronder links).

Naast vooraanstaande personages als Andrew Carnegie, Mark Twain speelde hij ook de duivel zelf (naast Edward G. Robinson) in de televisieverfilming uit 1960 van "The Devil and Daniel Webster" (NBC, 14 feb  1960), deel van Sunday Showcase.

Terwijl hij regelmatig gastoptredens verzorgde in meerdere TV-series, werd zijn carrière in het begin van de jaren zestig gekenmerkt door een reeks toneelstukken op Broadway:
Send Me No Flowers (Brooks Atkinson Theatre, 5 dec 1960 - 7 jan 1961);
Venus at Large (Morosco Theatre, 11 apr en 12 apr - 14 apr 1962);
Too True to be Good (54th Street Theatre, 9 maa en 12 maa - 1 jun 1963);
After the Fall (Anta Washington Square Theatre, 23 jan 1964 - 29 mei 1965);
Marco Millions (Anta Washington Square Theatre, 20 feb - 18 jun 1964);
But for Whom Charlie (Anta Washington Square Theatre, 12 maa - 2 jul 1964);
Incident at Vichy (Anta Washington Square Theatre, 3 dec 1964 - 7 mei 1965);
en The Yearling (Alvin Theatre, 1 dec en 10 - 11 dec 1965).

 Hij één van de gastheren van het NBC weekend radio potpourri Monitor (van begin 1963 tot begin 1966).

Aanhangers van Batman en Robin zagen hem af en toe als 'the Mad Hatter', een Batman slechterik op TV in 1966-67 (Rechts).

David Wayne stond als "Cap'n Andy" op het toneel in Show Boat de musical geschreven door Jerome Kern & Oscar Hammerstein II (The Music Theater of Lincoln Center, 64 voorstellingen beginnend op 19 jul 1966).

David speelde de hoofdrollen, samen met Barbara Bel Geddes, in Plaza Suite (Parker Playhouse, Fort Lauderdale, 7 apr - 19 apr 1969). De productie opende op 14 februari 1968 in het Plymouth Theatre in New York City (met George C. Scott en Maureen Stapleton in de hoofdrol) en liep voor 1097 voorstellingen terwijl het tegelijkertijd op tournee was.

Zijn zoon Timothy Wayne, verdween en wordt verondersteld te zijn verdronken tijdens het kanoën met een vriend in de buurt van Yellowknife, in Canada's Northwest Territory, in augustus 1970. De Royal Canadian Mounted Police ontdekte een omgeslagen kano, twee reddingsvesten en twee peddels maar geen lichamen.

Als Dr. Dutton probeerde hij genezing te vinden voor de Andromeda Strain in 1971 (hieronder links).

Voor David Wayne's one-man-show An Unpleasant Evening with H.L. Mencken (Ford Theatre, Washington D.C., 8 maa - 26 maa 1972) stelde de National Parks Service, die Ford's bezat, voor om bepaalde denigrerende verwijzingen naar het Zuiden te schrappen. Paul Shyre, de auteur-regisseur, stemde in met enkele van de suggesties, maar stond erop dat andere bleven staan. Zo bleef David Wayne Mississippi omschrijven als de "het achterste van Amerika". Men zou kunnen zeggen dat het behouden van deze lijnen een overwinning was voor de vrije meningsuiting, maar feitelijk was de show geen overwinning op enige ander vlak.

Hij speelde de hertog in 1974 in een remake van "Huckleberry Finn" (hieronder rechts). Op het grote doek volgden vertolkingen in The Front Page (Universal, 18 dec 1974) en The Apple Dumpling Gang (Walt Disney, 1 jul 1975).

Zijn korzelige Inspecteur Queen in de Ellery Queen tv-series (1975-1976) zal wel altijd de definitieve vertolking van "de oude man" blijven niettegenstaande het Wayne aan de, in de boeken vaak vermelde, snor ontbrak. Wayne kon zich niet alleen beroepen op een resonante stem uit het gouden tijdperk van Hollywood, onmiddellijk herkenbaar en perfect passend bij deze serie die zich afspeelt in de jaren 1940 en vol zit met kenmerkende stemmen. Daarnaast was er opmerkelijke chemie tussen Hutton en Wayne, die een sterk en geloofwaardig duo vormden en elkaars optredens naadloos aanvulden.

In 1977 verhuisde hij naar Los Angeles. De meeste van het huidige publiek zullen hem echter herinneren als Willard (Digger) Barnes uit Dallas (1978) (hierboven onder links) en de alcoholische stiefvader van Pamela Ewing, bekend om zijn prachtige stem en moderne interpretatieve dansvaardigheden, die op meesterlijke wijze werden vertoond op de Ewing Barbecue toen hij "The Yellow Rose of Texas" ten gehore bracht (zie link 7 gans onderaan).

In Dallas werd de rol overgenomen door David's vriend Keenan Wynn omdat David de hoofdrol had in House Calls (Universal, 1979-1982) (hierboven onder rechts).  Hij speelde Dr. Amos Weatherby, dicht bij zijn pensioen en met een gemeen trekje. Kon nog het best van al Dr. Solomon op de heupen werken door constant diens naam verkeerd te noemen en zijn eigen weg te gaan.

Wayne ronde zijn beroepsactiviteiten af in de late jaren 80 en ging uiteindelijk op rust in 1993, na de dood van de vrouw die 51 jaar lang zijn echtgenote was geweest.

Zijn dochter zei dat hij in de jaren 90 nog wat kleinere rollen deed voor tv-films of kleinere films maar uiteindelijk "overwegend op pensioen ging"**. Jaren geleden, vertelde Wayne een studio biograaf dat hij zich het gelukkigst voelde op het podium maar zoals elke acteur geen goed script kon weerstaan "wat er ook tegenover mocht staan."

Zijn Broadway, TV en filmvertolkingen bestaan dan ook uit een breed spectrum van karakters variërend van een wetenschapper die de wereld wil redden tot een ingenieuze Aziaat die er op uit is de GI's in een ver land geluk te brengen.

Hij overleed in Santa Monica, Californië op 9 februari 1995 aan de gevolgen van longkanker. Hij was 81 jaar oud.

David Wayne maakte zich Stanislawsky's credo eigen: "Hou van de kunst in jezelf in plaats van jezelf in de kunst." 
Hij voegde er aan toe "Een acteur kan niet verkeerd lopen als hij zich hier aan houd. Het zou op elke deur in de opname studio's van Hollywood moeten staan. Ik ben bang dat de meest Hollywood acteurs het daar ook voor de eerste keer zullen lezen. Ik mag hopen dat ze de tijd nemen het te memoriseren."  

Andere referenties
(1) IMDb
(2) Wikipedia
(3) IBDB
(4) Looking at Hollywood with Hedda Hopper, Chicago Tribune (9 jul 1951)
(5) Louella O.Parsons in Hollywood (1950)
(6) OTRRpedia
(7) Radiogoldindex
(8) David Wayne: Versatile Character Man Scott Rollins Film & TV
     Trivia Blog (Feb 9. 2019)
(9) Marilyn behind the icon - How to Marry a Millionaire Gary Vitacco-Robles
(10) Playbill
(11) Top Ten TV Moments: David Wayne by David Hofstede (June 13. 2016)
(12) David Wayne, A Study in Contrasts, by Fern Marja (1954)

Bijkomende video & audio bronnen
(1) M (Film Clip, 1951)
(2) A Couple of Swells (Ford Star Jubilee) (Clip Tv special Judy Garland,
     1955)
(3) David Wayne for AMC (Video Clip, 1966)
(4) The Adventure of the Blunt Instrument (full Ellery Queen episode, 1975
     via DialyMotion)
(5) Dallas (Season 2, episode 2 "Reunion, Part II") (Tv Clip Sep 30, 1978)
(6) Sounds of NBC Monitor – 1966
(7) Dallas (Season 1. episode 5 'Barbeque") (TV clip drunk Digger Barnes sings
    "Yellow Rose of Texas")