|
|
RADIO
 uisterspelen
werden door de twee neven binnengehaald met veel gevoel voor het net ontluikende medium.
In een uitzonder- lijke ommezwaai werd de figuur van Ellery Queen door zijn scheppers aan radio aangepast. Als voormalig publiciteitsschrijvers wisten ze de volle promotionele waarde van radio in te schatten. De auteurs introduceerden er de "uitdaging aan de lezer" uit hun boeken. In de vorm van de volgende boodschap, "Je hebt nu alle gegevens in handen, kun je het mysterie oplossen?" In de luisterspelen zette 
een fictionele Ellery de actie even
stil en bracht de uitdaging persoonlijk aan, in sommige gevallen werd deze voorgelegd aan
een bekende "speurder" in de studio. De
"Queen radio show" liep in
een of andere vorm
zowel op CBS, NBC als ABC. Deze scenario's, waarvan verschillende verloren geraakten,
werden geleverd door Dannay en Lee, later werd Lee geassisteerd door anderen, meest
vermeldenswaardig: Anthony Boucher.
The Adventures
of Ellery Queen liep van 1939 tot 1948.
EQ was blijkbaar een van de eerste die de sprong van proza naar het
luisterspel maakte. Hun waarde moet vergeleken worden met andere
luisterspelen. De radiovorm is nu eenmaal niet in staat te wedijveren met de
diepte van een roman. Wat ze echter echt onweerstaanbaar maken voor elke
Queen fan is dat in bijna alle luisterspelen een Queen
idee wordt
gerecycleerd of aanleiding gaf tot herwerking in een boek.
The Adventure of the Murdered Moths is een
verzameling van de beste luisterspelen van Ellery Queen.
Frederic Dannay en Manfred B. Lee wonnen een ongeëvenaard
totaal van 5 Edgars. |
  p 27 november 1932
konden luisteraars inschakelen voor het WABC-Columbia
programma America's
Grub Street Speaks deze derde
aflevering van een nieuwe reeks van, oorspronkelijk, 6 afleveringen die
werden uitgezonden op zondagavond van 18 tot 18:15.
Tom L.Stix
bracht er literaire bekendheden voor de microfoon en
sprak met hen, op een informele manier, over de zaken die hen het meest
bezig hielden. Dit keer waren dit drie schrijvers van detectiveverhalen
die hij aan
het woord liet in een poging om een echt mysterie te ontrafelen. Kapitein John Ayers hoofd
van het New York Politie
Departement sectie Vermisten legde de feiten op
tafel van een zaak die ze zijn departement niet kon doorgronden.
Barnaby Ross, Ellery Queen en "de Diplomaat"
probeerden het antwoord te vinden. Deze drie waren allen incognito in het
promotioneel
 materiaal
voor de uitzending zijn ze dan ook gemaskerd te zien. Lee
was natuurlijk Barnaby Ross, Dannay was Ellery Queen
en "de Diplomaat" was John Franklin
Carter. Dit was een schrijver die wel meerdere pseudoniemen hanteerde ("Unofficial Observer","Jay Franklin",...). en in 1930
schreef hij een serie detectives rond een diplomaat-detective, Dennis Tyler
onder de naam "Diplomat".
Elke schrijver koos voor een eigen aanpak
en werkte die vervolgens uit.
Zoals het in een NYT artikel werd geschreven "Deze test
zal waarschijnlijk niks bewijzen, maar zou toch zeer vermakelijk
moeten zijn". Elke schrijver koos voor
een eigen aanpak en werkte die dan voor zich uit. De resulterende theorieën
waren interessant en het idee sloeg dermate aan dat Stix het ook herhaalde.
Enkele weken later werd de "Diplomaat" voor staatszaken naar Washington
geroepen en Edwin Balmer, uitgever van The Red Book, nam zijn plaats in.
Balmer was voorheen ook politiereporter geweest in Chicago, en had dan ook
verschillende moordzaken helpen oplossen, naast het schrijven van een aantal
detective verhalen,en zo werd hij een waardige tegenstander voor de heren
Ross en Queen.
(When Last Seen, Zat.14 jan 1933 WABC 6:00-6:15 pm).
Het
bracht Dannay en Lee onder de aandacht en daarom was het de
twee toch nog voornamelijk te doen, namelijk met hun Barnaby Ross/Ellery Queen
rollen publiciteit voor de boeken genereren, veeleer dan echt
een radiocarrière te willen lanceren.  Boven links: GRUB STREET TURNS SLEUTH. Vertrekkende van feiten overgaand in fictie, worden 3 schrijvers bekend onder hun "nom de plume" als Ellery Queen, Barnaby Ross en "Diplomat", losgelaten op ware feiten om tot een oplossing te komen van echte onopgeloste misdaden. Deze werden voorgesteld door Captain John Ayer, hoofd van de NYPD's bureau voor vermiste personen en dit in één van de nieuwe reeks programma's America's Grub Street Speaks, iedere zondagavond op het WABC-Columbia netwerk. Boven rechts: "De Diplomaat" was John Franklin Carter, in 1930 schreef hij een serie detectives rond een diplomaatdetective, Dennis Tyler onder de naam "Diplomat". Als
je op woensdag 14 december 1932 's avonds om 9:15 afstemde op WOR kon je een
interview horen van Robert Littell met "Ellery Queen, de
auteur"
(WOR 9:15-9:30).
Ook hier,
tijdens hun gemaskerde periode is het meer dan waarschijnlijk dat
Manfred deze taak op zich nam.Op
25 mei 1933 interviewde Percy Waxman "een auteur met een uitzonderlijke
reputatie" in "Interview with Ellery Queen"
(WOR, 9:45)Vooraleer hun eigenlijk fictiewerk de weg naar de radio vond zouden we nog een goede zeven jaar moeten wachten ... . |
|
|
 n 1938 experimenteerden de neven met nieuwe
media. Zowel hun pogingen in toneel en Hollywood hadden
weinig of geen vruchten afgeworpen. Gelukkig voor hen was er nog een ander medium dat net
op punt stond te gaan openbloeien... meer nog, het kwam hen
zelf opzoeken.
Ellery Queen was
bijvoorbeeld een gast naast Donald Budge, Benny Leonard,
James Braddock, ... in
For Men Only
(NBC
38-05-2) waarin tussen wat gesprekken en
verhalen ook gasten werden voorgesteld. Ook hier was het hen voornamelijk te
doen om de
publiciteit voor hun boeken, hun grootste stap voorwaarts in het effectief
gebruik maken van het radio medium stond net voor de deur.
George Zachary, een jong kaderlid bij CBS speelde met het idee om een radio detective op poten te zetten van een uur lang waarin de luisteraars hun kennis en kunde konden meten met die van de hoofdrolspeler. Hij zocht een schrijversteam dat op wekelijkse basis hiervoor een script kon afleveren... Toendertijd waren er reeds een aantal radiohelden zoals bvb. The Shadow maar niet echt een radiodetective. Zachary was niet echt een kenner in het genre en werkte zich door de hedendaagse fictie om na een verhaal of 200 op Ellery Queen te stoten. Daar vond hij zijn idee terug van de uitdaging aan de luisteraar. Hij bood de neven de bescheiden som van $25 per week aan waarvoor ze dan een mysterie van één uur moesten afleveren op wekelijkse basis! Naar alle waarschijnlijkheid was het potentiële publiek het uiteindelijke argument om "ja" te zeggen. Ze kregen de kans om de knepen van het vak eerst te leren bij een twee andere series. Een van deze was Alias, Jimmy
Valentine (1937-1939) vaag gebaseerd op een kortverhaal van de hand van
O.Henry over een "bekeerd" kluizenkraker met Bert Lytell in de hoofdrol. Ondanks het feit dat ze
naar verluid op een wekelijkse basis scripts
schreven, is dit enkel van de uitzending van 21 november
1938 een
vaststaand feit te noemen. Waarschijnlijk ook hun laatste bijdrage tot de
serie. De
andere serie was het befaamde The Shadow.
 Francis M. Nevins vroeg Dannay ooit meer details hierover maar Dannay scheen zich niet
precies te herinneren aan welke scripts hij en Lee hun medewerking verleenden
noch wie er
in hun uitgezonden verhalen de hoofdrol speelde (Orson Welles of Bill Johnstone).
Ondertussen
werd bekend dat hun medewerking zich situeerde gedurende de eerste vijf
seizoenen van de Bill Johnstone-era. Edith Meiser, script editeur voor de
serie, plaatste de neven onder contract omdat "...ze hun
verhalen had gelezen en zichzelf gelukkig prees dat ze voor hen wilden
werken. We gaven hen een modelscript en ze begonnen te werken."
(William
Nadel) Na een mooi staaltje deductie was Nadel in staat de
mogelijke scripts te reduceren tot een lijst van 8 tot 11 scripts:"Shyster Payoff" 11-06-38 "Black Rock" 11-13-38  "Murder in E Flat" 12-04-38 "Murder by Rescue" 12-11-38 * "Give Us This Day" 12-25-38 niet beschikbaar voor onderzoek* "Valley of the Living Dead" 01-22-39 "The Ghost of Captain Bayloe" 02-05-39 "Friend of Darkness" 02-19-39 "Sabotage by Air" 03-05-39 "Can the Dead Talk?" 03-19-39 * Syracuse University Library heeft deze scripts in bezit
|
 achary
verzamelde ondertussen
bij CBS een team rondzich. Dannay en Lee hadden ondertussen de handschoen opgenomen om hem van een wekelijks Ellery Queen script te voorzien, waarvoor ze telkens $350 kregen. Niet zonder hindernissen echter. Op advies van zijn advocaat aanvaarde Walter Rosemont een regeling voor 1100 dollar omdat hij het tweetal het contract had bezorgd voor het schrijven van de radioreeks (Rosemont eiste 20 000 dollar aan commissie, terwijl Lee en Dannay een tegeneis indienden en het hof de bevestiging van de verbreking van hun contract vroegen). Hugh Marlowe zou Ellery Queen gestalte geven, maar zijn contract zou hem expliciet verbieden om ook in andere programma's op te treden. Om meer vrouwelijke publiek aan te trekken beslisten Dannay, Lee en Zachary om een nieuwe figuur aan de series toe te voegen Ellery's secretaresse Nikki Porter. Er werden audities gehouden en Hugh Marlowe beval Shirley Booth als zijn tegenspeelster aan maar de rol ging uiteindelijk naar de mooie Marion Shockley waarmee Zachary later ook in het huwelijk trad. De analogie met de "Uitdaging aan de Lezer" werd bewerkstelligd door de actie stil te zetten en de cruciale vraag aan het panel van bekenden (later onbekende luisteraars) te stellen. Daarna ging het verhaal verder en kwam de misdaad en dader aan het licht. Zachary produceerde en regisseerde vierendertig radio drama's van één uur lang, deze werden uitgezonden tussen juni '39 en februari '40. Het programma liep aanvankelijk op zelfstandige basis (zonder sponsor) als een vervanging voor de zomer voor The Screen Guild Theater. De studioverantwoordelijken waren aanvankelijk niet zo te spreken over het programma. Ze veranderden pas van mening toen het radiostation WBBM in Chicago tijdens de uitzending van "The Mother Goose Murders" een waterleiding de koeling van de zender uitschakelde en aldus ook het programma 9 minuten voor zijn eind uit de ether haalde. Het enorme aantal luisteraars dat toen het station opbelde was niet alleen de reden waarom het in de ether bleef maar ook aan zijn eerste sponsor kwam Gulf Oil. Over de jaren is niet veel meer overgebleven van deze uitzendingen behalve dan de "vertalingen" naar andere media (boeken,...). Na deze eerste periode werden de uitzendingen ingekort tot een half uur. Om te voorkomen dat het plot zou uitlekken door de acteurs hield Zachary de finale vaak geheim tot aan de laatste algemene repetitie. De acteurs organiseerden dan ook een soort wedstrijd om de schuldige zelf te ontmaskeren voor de finale bekend werd. Ted de Corsia (Velie) en de eervolle tweede Robert Strauss (Doc Prouty) waren naar verluid de meest frequente winnaars. Startend in 1939 en gaande tot 1948 is dit een overzicht van alle avonturen. Let hierbij op de Amerikaanse datumnotatie die begint met de maand daarna de dag en tenslotte het jaar. Gedurende die eerste maanden hadden ook de gastdetectives (die $25-$50 per uitzending kregen) het zelden bij het rechte eind. n 1939 startte, bij CBS, de Columbia Workshop net
zijn tweede seizoen. De Workshop was de eerste om met het format van radio
drama te experimenteren...ze voegden hier de
belangrijke componenten
 geluidseffecten
en muziek toe aan goede script en wisten zo de medewerking van vele
sterren te strikken. In de eerste jaren schreef ook Bernard Herrmann
(afbeelding rechts) voor
de workshop. Herrmann, één van de meest vernieuwende componisten op radio
zou ook de eerste Ellery Queen radio series van muziek voorzien. De
cast van Ellery Queen wou boven de muziek van het orgel uit
gehoord worden, behalve wanneer een "armchair" detective te vroeg, tijdens de
laatste repetitie, in de studio verscheen- dan, wanneer de oplossing werd
gegeven mocht het orgel volop zijn gang gaan hierbij alle geluiden
overstemmend. De
2de reeks van de
Columbia Workshop had als 7de episode "The Great
Microphone Mystery" een 30-minuten durende aflevering uitgezonden op 5
oktober 1939. Met als ondertitel Ellery Queen Mystery "The Case of
the Mysterious Leap Year" en werd heruitgezonden op 29 februari 1940.
Hierin werden verscheidene CBS personaliteiten
opgevoerd, bijgestaand door hun respectieve
echtgenotes, om hun levensrol uit te beelden.
Burgess Meredith, Beatrice Kay, Howard Barlow, John Reed King, Mel Allen,
Earle McGill, Norman Corwin, Nila Mack, Ted Husing, David Ross, Robert
Trout, Kitty Trout, Mrs. Linton Wells, Ray Bloch (muzikaal regisseur), Phil Cohen (regisseur),
John Fitzgerald (regisseur), Paul Phillips (schrijver),
Ted de Corsia, Mrs. George Fielding Eliot en
Hugh Marlowe.  Boven links: Hugh Marlowe en Marion Shockley poseren voor een CBS microfoon ter promotie van The Adventures of Ellery Queen. Boven rechts: Nikki en Ellery zijn in het echte leven zo aantrekkelijk als ze over radio schijnen te zijn. Hier uit de roeiboot op Mark Warnow's zeilboot stappend zie je, van links naar rechts, Ellery Queen, radio's superspeurder, in het echte leven, Hugh Marlowe; George Zachary, producer en regisseur; Nikki Porter (Marion Shockley); Warnow verwelkomt ze op het dek. - ED (Foto van Walter Seigal) (Uit Radio Guide 40-01-05). |
|
Seizoen 1 The Adventures of Ellery Queen
lijst met titelsCBS sustained Sundays 8:00 - 9:00 pm 1939 - 1940 (1-13) 10:00 - 11.00 pm (14-36) Producer/Director: George Zachary Omroeper: Ken Roberts Scripts: Frederic Dannay, Manfred B. Lee Muziek: Bernard Hermann (Thema, muziek 1ste 5/10 weken), Leith Stevens, Lyn Murray Sterren: Hugh Marlowe (Ellery), Santos Ortega (Inspecteur Queen), Howard Smith vanaf episode 23 vervangen door Ted de Corsia (Velie), Marion Shockley (Nikki Porter), Robert Strauss (Doc Prouty). |
|
"The Case of the Three Macklins" was het script dat werd uitgezonden op 19 januari. Dat script werd ook ter beschikking gesteld in een speciale Crippen & Landru uitgave in 2005 (gelimiteerde uitgave van Adventures of the Murdered Moth) , ze vermeldt ook dat de daaropvolgende week er opnieuw een EQ-script ten gehore zou gebracht worden. Waarschijnlijk werd echter maar één verhaal ook effectief uitgezonden. |
|
Show gaat van 60 naar 30 minuten.
The Adventures of Ellery Queen
|
|
The Adventures of Ellery Queen serie onder Gulf
sponsorschap werd in het vak zeer verspreid gezien als van een bergaf
lopende kwaliteit. Een mogelijke oorzaak hiervan kan reeds enkele weken na de overname door Gulf
gevonden worden in het feit dat Lee
en Dannay een reeks felle discussies hadden met de producers en executieven van Young &
Rubicam, het agentschap voor deze account. Na één bepaalde hoogoplopende ruzie
weigerden de auteurs zelf om rechtstreeks in gesprek te gaan met de Y&R
regisseur van de show.
Alle daaropvolgende communicatie moest via de CBS regisseur
Zachary gebeuren.
Met het verlopen van het Ellery Queen contract nam Gulf
opnieuw de Screen Guild serie aan, welke hen tussen $12.000 en $15.000 koste
om te produceren tegenover de $4,000 die de whodunit hen koste. Mannen uit
het agentschap gaven aan dat Gulf wel tevreden was van Ellery, maar dat Gulf
de voorkeur gaf aan de prestige met de komst van de Screen Guild namen.
|
|
|
| Inleiding | Plattegrond | Q.B.I. | Liist Verdachten | Wie? | Q.E.D.
| Moord en
scene | Nieuw |
Auteursrecht Copyright © MCMXCIX-MMXXV Ellery Queen, een website rond deductie. Alle rechten voorbehouden. |
