|
|
  antos
Ortega
(30 jun 1899 - 10 apr 1976) |
|
|
Lengte: 5' 10" (1m 78) Ogen: bruin Huwelijken: (1) Evelyn Elizabeth Fairbank (30 dec 1923 - ?, gescheiden) (2) Cynthia Alison Beckett, CBS medewerkster (ca.1949 - na 1964, gescheiden) Zoon: Stephan (b.1957) Dochter: Alison (b. 1963) gehuwd met Scott Anthony Mullen (3 kinderen) woonden allen in Tenafly, New Jersey. Zus: Isabelle Mannlein (18 jun 1891 - 26 nov 1979) |
 |
| Boven rechts: Santos Ortega was een fervent sigaarroker en stond ervoor bekend te roken terwijl hij acteerde. Volgens de overdracht stak hij menig script van andere acteurs met de sigaar in brand. Heel wat publiciteitsfoto's tonen hem met pijp/sigaar. | |
|
Geboren als Santos Edward Ortega op 30 juni 1899 in New York City, New York. Zijn vader Rafael, van Spaanse origine, was geboren in Venezuela en zijn moeder Isabella Corbett was afkomstig uit Dublin, Ierland. Zijn vader (verwant aan de dramaturg Lope de Vega) zou ook een sigarenmaker geweest zijn die zich rond 1890 in New York City vestigde. Zijn vader overleed toen Santos pas vier was en zijn moeder voedde hem en zijn oudere zus op met the hulp van twee tantes. Aanvankelijk studeerde hij er om priester te worden twee jaar aan het Seminarie van de Christian Brothers in de Pocantico Hills, N.Y., alvorens te beslissen dat het ambt niet voor hem was weggelegd. (What's On the Air Dec 1930)
|
|
| Santos huwde op 30 dec 1923 met Evelyn Fairbank, een 27 jarige weduwe, in New York City (Boven rechts). | |
|
Onder de stukken waarmee hij op Broadway verscheen waren: What's the Use (Princess, 6 - 15 sep 1926), What Never Dies (Lyceum, 28 dec 1926 - 29 jan 1927), Puppets of Passion (Masque, 24 feb 1927 - 1 mrt 1927), en Congai (Sam H. Harris, 27 nov 1928 - 1 mrt 1929). In maart 1928 speelde hij met een stock theatergezelschap onder leiding van Thomas A. Magrane in het Casino, Philadelphia (Rain, Tenth Avenue, Speakeasy, The Night Hawk, The American Tragedy). Na deze minder succesvolle ervaringen schakelde hij op radio over, een medium dat zich net begon te ontwikkelen en waarmee duidelijke rekening mee moest gehouden worden! Ortega vervoegde een kleine zangkwartet Blackstone Plantation (aka The Blackstone Hour, naar hun sponsor Blackstone Cigars), varieté-theater met muziek, gesprek en liederen (eerst op CBS-Radio daarna NBC-Radio 1929-33). Hij speelde er Don Roderigo samen met andere doorwinterde acteurs als Frank Crumit, Ted De Corsia (!) en Julia Sanderson toen zeer populair. "Het was niet dat ik een Spaans dialect bezat of dat ooit eerder had gedaan; maar omdat mijn personages naam Spaans klonk vond één van de rolverdelers 'Deze hier zou zeker wel een Spaans dialect moeten hebben ' ... Ik werd opgeroepen en daar ik 8 of 9 maanden in Caracas, Venezuela had verbleven zei ik dat ik zou doen wat ik daar had gehoord. Ik deed dit en kreeg prompt de rol." Hij won er de vriendschap van het grote publiek door zijn werk (1929-30) voor het Columbia Broadcasting System in The Blackstone Hour, True Detective Mysteries en The Couple Next Door. |
|
  Boven: The Couple Next Door (aka The Newlyweds, CBS, aug 1930 - ), werd geschreven door dramaturg Thompson Buchanan en bood een karakteristiek humoristisch, observerend werk dat "iets van een roddeltante" had. Onder de regie van Georgia Backus bestond de cast volledig uit toneelmensen zoals Virginia Morgan (L), Effie Palmer (R) en Santos Ortega.* |
|
|
Dan verscheen The Robert Burns Panatela Program ten tonele een komedie/variété show (CBS-Radio 1932-33) met in de hoofdrollen George Burns en diens vrouw Gracie Allen. Alhoewel zeer getrouwd speelden George en Gracie "singles" in deze show waarbij Gracie de setting verzorgde om George in één of andere lachwekkende situatie te krijgen. Frank Knight en Santos Ortega verzorgden de aankondigingen. Op Broadway speelde hij één avond in de flop Marilyn 's Affairs (Mansfield, 15 maart 1933). |
|
 
Boven links: Wanneer je naar The Scorpion van CBS, New York luisterde dan kon je de mysterieuse Oost-Indische bediende, Rangi, horen gespeeld door Santos Ortega (1932) Boven rechts: Rita Lupez en Santos Ortega in "Broken Wing" een aflevering van Lux Radio Theatre (14 april 1935) |
|
|
En dan was er in 1933-34 de komedie The White Owl
Program (nog meer sigaarsponsors misschien wel de reden
waarom George er zo verslingerd op was!) op CBS-radio, een vervolg op de Panatela Show
met opnieuw
Burns en Allen. Ook hier waren Knight en Ortega de aankondigers. Front Page Drama was een anthologieserie die op 2 mei 1935 "The Silver Queen" met Santos Ortega bracht. Gebaseerd op een verhaal in American Weekly over een romance uit de mijnbouwdagen van het Westen en de toewijding van een vrouw wiens liefde een ramp overleefde. Santos verscheen als "Carlo" naast Irene Hubbard ("Maria") in het jeugdprogramma Captain Henry's Showboat (ook bekend als Maxwell House Showboat, NBC, sep 1935). Op 30 maart 1936 lanceerde Proctor & Gamble Co. een 13 weken durend testprogramma The Magic Voice (NBC Blue), een revival van de serie met Santos (als Jim) en Gertrude Hitz (als June). Datzelfde jaar verscheen Santos (NBC, sep 1936) als "Dick Harding" met de zangers Jack en Loretta Clemens in het radioprogramma Studio 7, dat drie keer per week werd uitgezonden op NBC. Ortega werd ook regulier lid van de groep (1936-49) die de voice-overs deed voor de excellente misdaadreeks Gangbusters (NBC-Blue naar CBS-Radio en diverse 1935-57 inclusief). Dit was een reeks drama's gebaseerd op echte FBI dossiers en aan het eind van elke episode werd dan ook een beschrijving van een gezocht crimineel uitgezonden. Honderden misdadigers werden zo gearresteerd als rechtstreeks resultaat van dit buitengewone programma. |
|
  
Top: Arline Blackburn en Santos Ortega zijn te horen in de hoofdrollen in de nieuwe dramaserie "By Kathleen Norris" die van maandag tot en met vrijdag om 16.00 uur op WCCO. "Woman in Love" Kathleen Norris' meest populaire roman zal het eerste verhaal zijn dat gedramatiseerd wordt. Elk script van de radiodrama's wordt ter goedkeuring voorgelegd aan mevrouw Norris. Deze nieuwe serie wordt gesponsord door General Mills. (9 okt. 1939) Boven links: Dit speelgoedgeweer voorzien van het label "Gang Busters" maakte het bijna natuurlijk om te verkopen in een oorlogsbewuste wereld. Louis Marx, Inc. New York verkochten er reeds 350,000 aan één dollar het stuk. Santos Ortega die deel uitmaakt van Gangbusters (1940) bediende hier zelf zo'n exemplaar Boven rechts: Link een pijnlijke Santos Ortega, rechts een lachende Mr. Ortega, foto's ter illustraties van de veelzijdigheid van soap acteurs. Santos speelde toen John Lane, een treurende echtgenoot wiens hart gebroken was in Beyond These Valleys (CBS, 1940). |
|
|
Natuurlijk, zoals gebruikelijk voor de carrière van een acteur werkzaam in OTR,
zou deze onvolledig zijn zonder de injectie
"soap" en ook voor Ortega was dit het geval. Zijn radio-output was ongeëvenaard, zelfs in dit
vroege stadium van zijn carrière. Tussen 1936 en 1939 was hij te horen
in shows als: The Columbia Workshop (CBS, 14 nov
1936 - 28 sep. 1946); Bill and Betty
(NBC, 1938), The O'Neills (NBC,
1937-38), Joyce Jordan, Girl Interne
(later aka Joyce Jordan, M.D.
als Captain Clayton,CBS, 1938); Myrt and Marge
(als aanbidder Lee Kirby, CBS,
dec 1938-40); en This Day is Ours
(als General Ming, CBS, 7 nov. 1938-39). Vervolgens verscheen hij regelmatig (9 okt 1939-40) in By Kathleen Norris (bloemlezingen op CBS-Radio van 1930 tot 1940 en op NBC-Radio van 1940 tot 1941). Dit waren drama's die waren gebaseerd op werk van de beroemde schrijfster en die werden gebracht door actrice Ethel Everett die Miss Norris gestalte gaf. In weer een andere soap The Man I Married (NBC-Radio 1939-41, naar CBS-Radio 1941-42) speelde Van Heflin een aan lager wal geraakte Adam Waring, een onterfde zoon van een miljonair die, met zijn vrouw een nieuw leven wil starten in een kleine stad. Hier vertolkte Santos de rol van Phineas Grant. |
|
  Boven links: Ted De Corsia en Santos Ortega, twee acteurs behorend tot de reguliere cast van The Adventures of Ellery Queen Boven rechts: Inspecteur Richard Queen van de NYPD een rol voor het eerste gestalte gegeven door Santos Ortega (1939-47). |
|
|
In
Ellery Queen
een zeer goed gemaakte misdaadreeks was een jonge
Hugh Marlowe
oorspronkelijk
de gesofisticeerde Ellery die misdaden hielp oplossen zonder hiervoor direct
betaald te worden, bewerend dat hij zijn werk gewoon als research
beschouwde voor de populaire boeken die hij schreef. Eigenlijk hielp hij
zijn vader Inspecteur Richard Queen van de NYPD een rol voor het eerste
gestalte gegeven door Santos Ortega (18 juni 1939 -dec 1946).
Hij liet zijn rol in de serie Myrt and Marge vallen
om deze rol op te nemen. Over zijn rol in de Ellery Queen serie zei Ortega: "Ik dacht dat het een goeie uur lange show was ... omdat de figuur van de inspecteur zoveel facetten had, zo veelzijdig was. Natuurlijk wanneer ze gingen inkorten tot een half uur was dit commercieel gezien iets totaal anders. Dan kon je er niet alle dingen in kwijt omdat, achteraf bekeken, de ster en held uiteindelijk Ellery bleef, van wie ik altijd gedacht heb dat het een stijve hark was." In maart 1940 speelde Santos de onaangename Harvey Bainbridge in Society Girl met Carleton Young in de hoofdrol. Tussen 4 en 15 maart 1940 vervoegde Santos Ellery Queen medespeelster Marion Shockley voor 6 afleveringen van radio's Superman en in Our Gal Sunday (CBS, 29 maa 1937 - 2 jan 1959) was Santos als Oliver Drexton dan weer de tegenspeler (okt 1940 - maa 1941) van die andere Nikki Porter: Kaye Brinker. |
|
|
1941 was al even druk voor onze radioacteur: hij was te horen in de comedy-whodunit serie The Amazing Mr. Smith (Mutual, 7 apr - 30 jun 1941); deed (zonder succes) auditie voor de hoofdrol in The Adventures of the Thin Man (NBC) tegenover Claudia Morgan; speelde in Voice of Freedom (NBC Blue, 3 juli 1941) en speelde kort mee in de populaire soaps When a Girl Marries (CBS, 1941-42) en Hilltop House (CBS, 1941-42). Op 3 aug 1941 hoorden we Santos (NBC Blue, 3 aug. 1941 - 3 aug. 1952) met zijn eerste van minstens 57 bijdragen aan Inner Sanctum waarin hij soms met meerdere rollen per aflevering speelde. De presentator luidde deze verhalen in met duistere woordspelingen, maar de onwaarschijnlijke verhalen zelf werden puur voor de sensatie gebracht. Tegen de tijd dat het verhaal zijn ontknoping bereikte, bleek een of andere logische verklaring de bovenhand te krijgen op het bestaan van vampiers, geesten en monsters als de ware schuldigen aan de misdaad. Aan het eind zei onze gastheer dan somber: "Good niii-iiight Pleasant dreeeeeaaammmmssss!" ... waarna de deur weer voor een week dichtviel. In de Big Sister spin-off Bright Horizon (CBS-Radio, 25 aug 1941 - 6 jul 1945) was Ortega een regelmatige gast in dit verhaal van een verbitterde zanger die zich voordoet als een warme idealist. Vijf acteurs speelden de hoofdrol in de detectivereeks Bulldog Drummond (Mutual 1941-47 en opnieuw van 6 jan tot 28 maa 1954). De eerste was George Coulouris, de tweede was Santos Ortega (11 jun 1942 - dec 1942), opgevolgd door Alex Hewitt (dec 42), dan Ned Wever als vierde en ten slotte ook kort Sir Cedric Hardwicke in de revival. Elk gaven op eigen wijze vorm aan de knappe Engelsman (nu "werkend in de V.S.A.") Kap. Hugh Drummond, bijgenaamd Bulldog omwille van zijn volharding bij het opsporen van misdadigers. Michael and Kitty (NBC-Blue, 10 okt 1941 - 6 feb 1942) was een snelle avontuurlijk detectiveserie, rond Michael en Kitty Piper. Als man en vrouw een vrolijk, geestig en charmant stel dat op Park Avenue woonde en het grootste deel van hun opwindende leven besteeddde aan het oplossen van de meest verbijsterende misdaden van Manhattan. Elizabeth Reller en Santos Ortega speelden de hoofdrollen en Johnny Gibson was te horen als "Doc" Felix, hun wijsneuzige persoonlijke chauffeur. |
  Boven links: CBS Radio soap, Big Sister, met geluidseffecten crew. Arnold Moss (als Dr. Reed Bannister); Nancy Marshall (als Ruth Evans); Santos Ortega (als Dr. Duncan Carvell) in het City Hospital, en Ora Nichols, CBS directeur geluidseffecten (helemaal rechts met hoed) (26 nov 1941). Boven rechts: Populaire radioserie Helpmate dagelijks te horen van maandag tot en met vrijdag via NBC Network. Illustratie geposeerd door Arlene Francis als Linda, Santos Ortega als haar vader (okt 1942). |
| Helpmate (NBC Red, okt 1941-42, NBC 1942-1944) was een kortlopend drama over een jonge alleenstaande vrouw Linda die het probeerde te maken in de zakenwereld in een grote, niet nader genoemde, stad in Amerika. Santos (8 okt 1941 - okt 1942) maakte als Linda's vader deel uit van de ondersteunende cast. |
|
Toen het Blue Theatre Players programma (NBC-Blue, 5 apr - 30 aug 1942) van start ging, maakten Santos Ortega, Frank Lovejoy en zijn vrouw Joan Banks deel uit van het vast gezelschap dat toneelstukken opvoerde. Variety meldde op 22 april 1942 dat Santos
Ortega de aankondigingen overgenomen voor de Let's Fight lokale
show op WEAF. Hij verleende ook zijn medewerking aan This Is Our Enemy
dat werd geproduceerd in samenwerking met de War Production Board
(Mutual, aan 4 afleveringen tussen 12 juli 1942 en 28 juli
1943). Santos Ortega (1943) speelde de niet excentrieke luitenant Weigand die Pam North elke aflevering Mr. and Mrs. North (NBC, CBS, 1942-55) te hulp schoot. Vele zullen zijn rol herinneren in The Adventures of Nero Wolfe (detective). J.B. Williams speelde maar kort de rol van Wolfe namelijk toen de serie voor het eerst werd uitgezonden op het New England Network mid 1943. Toen het, later in 1943, overging naar ABC-Radio nam Ortega die rol over (5 jul 1943 - 27 sep 1943). Ortega speelde de gewichtige, vreemde, orchidee liefhebbende gourmet die nooit zijn thuis verliet, het schoolvoorbeeld van een "armchair detective" tot in de perfectie. Assistent Archie deed al het loopwerk en bracht de hints tot bij zijn baas die vervolgens het mysterie oploste. Ortega's kenmerk in dit programma kwam bij de start van het programma waarbij begon met zijn diepe ademhaling. Gezien de gebeurtenissen in de wereld nam Santos ook deel aan patriottische programma's als Men Machines and Victory (NBC Blue, 1943), Words At War (NBC, 2 nov 1943 en 14 maa 1944), en begon zelfs met Treasury Salute (Treasury Department syndicatie, 15 programma's tussen 12 juni. 1944 en 28 jan 1946). In februari 1944 werd Ortega ook "Bob Sherwood" Green Valley's geliefde advocaat en de verteller van Green Valley U.S.A. (Mutual Feb 27. 1942-44) een patriottisch drama die de gebeurtenissen weergaf in de levens van inwoners uit een kleine boerendorp in oorlogstijd. Santos had het zo druk, hij rende van studio naar studio om shows te doen, dat de persafdeling een beetje gek werd van het proberen om tijd vrij te maken voor de interviews. Nadat hij de acteur zijn shows had horen afvinken, in een poging tijd vrij te maken voor het interview, riep de agent uit: "Verdorie, je bent net een dramatische Charley Cantor!" Die acteur was beroemd voor het doen van soms wel 40 shows per week. Een van zijn terugkerende rollen kwam in de soap Big Sister (CBS-Radio 1936-52) dat verhaalde de gebeurtenissen uit het leven van de gezusters Evans en Ortega speelde hierin Dr. Duncan Carvell (1944-49). Quick as a Flash was een quiz die voor het eerst te horen was op Mutual in 1944. De laatste ronde was een mysterie met een gastdetective zoals "Nick Carter", "The Falcon", "Ellery Queen" enz. De eerste deelnemer die de aanwijzing vond die het mysterie oploste, won de ronde. Soms kon niemand het ontrafelen en gaf de gastdetective de oplossing. Onder de dramatische cast bevond zich Santos Ortega (1944-47). Van 1944-46 was hij één van de vier acteurs die de beroemde advocaat Perry Mason op CBS-Radio (1941-55) speelde. Er waren eigenlijk meer vuurgevechten dan rechtzaaldrama's op radio dit in tegenstelling tot de latere tv-versie met Raymond Burr. Santos was regelmatig te horen in de
misdaadreeks Crooked
Square (Mutual, 1945)
en This is Your FBI met gedramatiseerde zaken uit de dossiers van
het Federal Bureau of Investigation. FBI-directeur J. Edgar Hoover verscheen
op de première die op 6 april 1945 via ABC werd uitgezonden. Met
Helen Lewis, Santos
Ortega (1945-47). |
  Boven links: Van 1944-46 was Ortega één van de vier acteurs die de beroemde advocaat Perry Mason op CBS-Radio speelde. Boven rechts: Nagespeelde scène uit Big Sister. De mysterieuze terugkeer van Diane Ramsey (Eric Elspeth) uit New York City bracht haar naar Glen Falls zodat ze haar pleegvader Dr. Duncan Carvell (Santos Ortega) door een zware hartaanval kon helpen. Tijdens de ziekte van Glen Falls' vriendelijke getrouwe huisarts, is Diane's hulp waardevol geweest voor Dr. John (Radio Mirror, 1946). |
  Boven links: Dr. Carvell (Santos Ortega) uit Big Sister is een vriendelijke plattelandsdokter die probeert de jonge Richard Wayne (in de uitzending gespeeld door Ruth Shafer) het gevoel van veiligheid terug te geven (1947). Boven rechts: Staats Cotsworth (links) als "District Attorney" en Santos Ortega "Public Defender," maken deel uit van de dramatiseringen van authentieke zaken in de nieuwe MBS reeks Roger Kilgore, Public Defender. Dinsdag avond (10 to 10:30 pm. EDT) (30. april 1948). |
|
Begin 1947 zat Santos in Studio One (CBS, "Dodsworth" 27 mei 1947) en begon hij een langere verbintenis in The Eternal Light (NBC, inclusief herhalingen meer dan 100 programma's tussen 6 juli 1947 en maart 1969, 1976). Na een eenmalig gastoptreden eerder op 30 oktober 1938 maakte The Shadow (CBS-Radio naar NBC-Radio, naar Mutual 1930-54) vanaf 1947 gebruik van Ortega's uitzonderlijke talenten (Mutual, 7 sep 1947-51) als één van de zes acteurs die Commissioner Weston speelde in deze langlopende reeks. Een van de andere 6 was Ted de Corsia. Orson Welles speelde op de jonge leeftijd van 22 de originele "Shadow". De wat verwende rijke playboy & wereldreiziger die verbazingwekkend handig is met twee revolvers (die hij ook altijd bij zich had) en bovendien de kracht had 'om de geest van zijn tegenstanders te bedwelmen" door een vorm van hypnose waardoor hij voor hen onzichtbaar werd. Hij verborg zijn gezicht omdat dit was beschadigd toen hij voor de Verenigde Staten als spion werkte gedurende WOI. "The Shadow" ook gekend onder zijn naam Lamont Cranston werkte met politiecommissaris Weston om de misdaad in de grote stad uit te roeien. Daar zijn karakter niet altijd moest opdraven was Ortega in de gelegenheid om zonder veel problemen andere rollen op te nemen. Santos voorzag zichzelf van de rol van Charlie Chan in een misdaadreeks die op NBC Blue begon (naar Mutual, naar NBC-Red, naar ABC-Radio en terug naar Mutual 1932-48 inbegrepen). Ortega was de derde acteur die de geliefde Oosterse detective speelde op radio (dec 1947 - 21 jun 1948), hij werd voorafgegaan door Walter Connally en Ed Begley en werd nog gevolgd door een vierde: William Rees. Het radiopubliek adoreerde de genietbare Chan, zijn wijze spreuken en van de manier waarop hij misdaden oploste over de gehele wereld. Steeds geholpen door "Zoon Nummer1 Lee" (er waren in totaal 14 Chan nakomelingen). Hij speelde ook Charlie in Quick as a Flash op 27 dec 1947. Onderweg deed hij ook een spelshow Who-Dun-It
voor CBS-Radio in 1948... hierin werd een mysterie opgevoerd en
wie van de vier kandidaten uit het publiek die de dader kon aanwijzen
won $100. Bob Dixon was de gastheer en
Ortega speelde Inspecteur Slade. Op persoonlijk vlak trouwde Ortega, nu reeds gescheiden, rond 1949 (zeker voor 1 sep 1951) met Cynthia Beckett, een CBS-werkneemster. Ze zouden twee kinderen krijgen. Ortega nam ook de hoofdrol op zich in de uitstekend geschreven crimi-reeks The Affairs of Peter Salem (Mutual 1949-53) over een detective in een kleine stad die zijn hersenen gebruikt op misdadigers uit de grote stad te slim af te zijn. Volgens critici verdiende Santos "een medaille voor het hanteren van die schokkende dialoog met zo'n geweldig aplomb. Hij klinkt alsof hij weet wat alle woorden betekenen, geen geringe prestatie." Een hoofdrol in de dagenlijkse crimi Hannibal Cobb (ABC-Radio 1950-51) waarbij hij een detective speelde die betrokken raakt in het privé leven van zijn cliënten. Gelijktijdig werd ook een televisie versie uitgezonden met Chuck Webster in de hoofdrol. Van de radioserie is niet veel geweten. In Dimension X (NBC), een anthologie radioprogramma met sciencefiction drama's was Santos te horen in twee afleveringen (als gangster Duke in "Almost Human", 13 mei 1950 en als Arvardan in "Pebble in the Sky", 17 juni 1951). De later tot X Minus One omgedoopte serie maakte recycleerde dezelfde scripts en acteurs en had in 1955 Ortega vier keer te gast (als Chief in "The Man in the Moon", 29 mei; als Dr. Klein in "Nightmare", 21 juli; als gangster Duke in "Almost Human", 11 augustus; en als hogepriester Sor gedurende een totale zonsverduistering "Nightfall", 7 december). |
  Boven: Zicht binnenin de radiostudio tijdens een uitvoering van City Hospital op CBS radio (1951-1958). Santos Ortega tegenover een onbekende tegenspeelster. De regisseur James Hayes is te zien op de achtergrond. |
|
In City Hospital (CBS-Radio, 6 okt 1951 - 8 nov 1958) speelde hij (1951-53) de hoofdrol van Dr. Barton Crane, medisch directeur in een grootstad met grote betrokkenheid op het welzijn van de levens van de patiënten. De radioversie werd uiteindelijk ook de basis voor de TV-reeks (1951-53 waar Crane werd gespeeld door Melville Ruick). Ortega, echter leek meer en meer aangetrokken tot misdaadreeksen. De opkomst van televisie nam Santos toch nog wat op snelheid zo leren we van een krantenartikel "Twee veteranen met 20 jaar radio-ervaring, Michael Fitzmaurice en Santos Ortega, lichten hun wantrouwen tav televisie toe aan de hand van een universeel herkenbaar woord - geld. Ze verdienen nu goed en gemakkelijk geld in radio. Nu komt dit ernstig in gevaar zegt Mr. Fitzmaurice. Ortega is net zo wantrouwig t.a.v. televisie als Fitzmaurice maar verschilt wel van mening op één punt. Hij denkt namelijk dat radio acteurs televisie werk moeten starten, voor het geval radio op één dag komt te verdwijnen." (Artikel: Many Radio Stars Wish Video Wasn't Invested by John Crosby, Pittsburgh Post-Gazette, 25 sep 1949). Voorwaar een heldere blik en correct inschatting van wat ging gebeuren! Santos had ook geen probleem bij het omschakelen naar TV juist omwille van zijn toneelervaring en nauwe contacten binnen het wereldje. |
  Boven links: (L-R) John Derek, Erin O'Brien-Moore, Santos Ortega, Carl Benton Reid in de film The Family Secret (1951). Boven rechts: This is Nora Drake was te horen op CBS radio (april 1954). Hier zie je Bill Quinn als Fred Molina, Joan Tomkins als Nora Drake, Everett Sloane als Lee King en Santos Ortega als Dan Welch. |
|
Santos maakte ook enkele films: The
Family Secret (Santana, 24 okt 1951) en later ook Crowded Paradise
(Ben Gradus, 21 juni 1956). In de TV-versie van (Westinghouse) Studio One, een hoogtepunt van de Gouden Eeuw van Televisie, welke een breed scala aan memorabele drama's bracht, speelde Santos mee in "The Roman Kid" (CBS, 3 aug 1953). Twenty-First Precinct (CBS radio, 7 juli 1953 - 26 juli 1956) was een politiedrama. CBS besloot New York City te gebruiken als achtergrond voor deze serie en zich te richten op de gebeurtenissen in een echt politiebureau. Het uitgangspunt was om de luisteraar te betrekken bij het drama vanaf het eerste telefoontje tot aan het uiteindelijke rapport. Santos Ortega (25 dec 1953 - 13 jan 1956) verscheen regelmatig als Lt. Patrick "Red" Gorman. Santos deed mee aan This is Nora Drake (NBC-CBS radio, 27 okt. 1947 - 2 jan 1959) een seriedrama in 1954 als "Dan Welch" tegenover Joan Tompkins als "Nora Drake". Zo was er ook The Way of the World (NBC, 1955), een soap op TV, waarin elke week een ander verhaal in vijf afleveringen werd gebracht. Santos was zowel te zien in de week voor 17 jan 1955 als vanaf 31 jan 1955 in de afleveringen onder de titel "The Bewitched Spinster". Terwijl hij in 1956 te horen was in verschillende series: Aunt Jennie Real Life Stories (CBS, 1956) met Santos als Jim Coy; Indictment (CBS, 12 feb. 1956 -58); My True Story (ABC, 1956); Whispering Streets (ABC, 1956) met Gertrude Warner; en Paging the New (ABC, 1956) zat er een TV-contract aan te komen dat aanvankelijk voorzag in enkele weken werk maar op iets heel anders uitdraaide! |
 
 Top: "Omringd door een liefhebbende vrouw en de vrolijke lach van jonge kinderen is Santos Ortega een heel gelukkig man." (april 1964). Boven links: April 1966 - Eén, twee, drie: en zo begint het elfde jaar van de hoogaangeschreven dagelijkse drama reeks, As the World Turns, op televisie van maandag tot vrijdag, 1:30-2:00 PM; ET, op het CBS Televisie Netwerk. Hier zien we, Santos Ortega en Helen Wagner, die grootvader en Nancy Hughes spelen, twee van de sleutelfiguren uit de reeks, die de kaarsen uitblazen om de 10 succesvolle jaren van As the World Turns te vieren. Boven rechts: William "Grandpa" Hughes (Santos Ortega). |
| Op TV** werd hij ingehuurd voor een eenmalig optreden als William 'Grandpa' Hughes in de soap As The World Turns, de publieke reactie was zo overweldigend dat hij de rol definitief kreeg toegewezen. Een rol die hij 20 jaar lang zou spelen (2 april 1956-76). ATWT was 20 jaar ook de Nr 1 in soaps (1958-78). Ortega als grootvader met veterane Helen Wagner (50 jaar in dezelfde rol!) speelden ook live toen ze (buiten hun weten om) werden onderbroken door het bulletin die aankondigde dat president John F. Kennedy was neergeschoten. Het was pas toen ze hun scene hadden voltooid en de set verlieten dat ze het vreselijke nieuws vernamen. Vrijwel onmiddellijk kwam Walter Cronkite op het scherm voor een langere onderbreking van alle programmering. Het is een dag die de acteurs nooit zouden vergeten. ATWT was de eerste soap overdag van een halfuur lang. In totaal verwierf het 42 Daytime Emmy Awards. Andere leden van de rolverdeling waren Don Hastings die 45 jaar Dr. Bob Hughes speelde alsook Marisa Tomei, Meg Ryan, Cicely Tyson en de van een prachtige stem voorzien James Earl Jones. |
  |
|
Toen in As The World Turns werd aangekondigd dat Grandpa Hughes zijn 70ste verjaardag
(sep 1963) zou vieren
spoorde met de kijkers aan een kaartje te sturen. Enkele dagen later ging de
boodschapper van het productiehuis de post ophalen.
Na de situatie te hebben overzien zond hij een SOS en liet een vrachtwagen
van twee-ton aanrukken waarbij
Grandpa Hughes een aanzienlijke bijdrage had geleverd om de noodlijdende
post een hart onder de riem te steken: 180 000 kaartjes. In het kielzog van ABC's grote succes de prime-time soap Peyton Place, besloot CBS om haar eigen versie uit te proberen en haar eerste poging in prime-time televisie met die vorm ging in première op 5 mei 1965 onder de titel Our Private World. Deze serie was een spin-off van de zeer succesvolle serie As The World Turns. Santos speelde "Pa Hughes" in de eerste aflevering. Terwijl Santos bleef optreden voor de radio, concentreerde hij zich op As The World Turns. Hij was in 1974 en 1975 vier maal te horen in CBS Radio Mystery Theatre. "A Very Old Man" (jan 1974) had Santos in het verhaal over een oudere man met bovennatuurlijke genezende krachten. Toen Santos ziek werd en het waarschijnlijk leek dat hij zou sterven, besloten de schrijvers van de show om opa te laten trouwen en met zijn nieuwe vrouw op een boerderij te laten wonen met zijn zoon John. Op deze manier hoefden de acteurs, die door de jaren heen zijn goede vrienden en collega's waren geworden, de dood van opa niet te verwerken in de verhaallijn tot enkele maanden na de dood van de acteur zelf. Ortega overleed 10 april 1976 in het Broward General Hospital in Ft. Lauderdale, Florida aan de gevolgen van kanker. Hij was er op reis want tot voor kort woonde hij in Tenafly, N.J. Na enkele weken lieten de schrijvers Grandpa Hughes (Ortega) ook overlijden toen zijn schoondochter hem "slapend" in zijn favoriete stoel vond. |
 |
|
Op vrijdag 4 juni 1976 gebeurde dan ook iets unieks op CBS. Er werd een grafrede gehouden op TV voor Ortega als onderdeel van de reguliere As the World Turns aflevering. Slechts één keer eerder was de dood van een acteur in een populaire serie voor overdag openbaar gemaakt en het verdriet van zijn overlijden gedeeld met de kijkers (voor Theo Goetz in The Guiding Light in 1973 geschreven door hetzelfde team). "Sandy" was te veel een mens voor zijn collega's, te veel een vriend voor miljoenen fans om dit laatste eerbetoon niet te ontvangen. Een groot deel van een aflevering van een uur was gewijd aan de begrafenis van opa, de emoties hoefden niet te worden ingeoefend; ze waren voor Santos. Grandpa was zo'n bepalende figuur binnen de familie dat hij nog maanden na zijn overlijden bleef in de reeks vermeld worden. Santos Ortega was een sterke vertegenwoordiger van Old Time Radio. Als het over zijn carrière gaat is er dan ook geen twijfel over zijn talent noch over zijn veelzijdigheid. |
|
Notities: * De show werd nieuw leven ingeblazen voor de radio in 1944 en 1957 en had zowel tv- als filmversies. ** Hoewel veel bronnen suggereren dat Santos verscheen in The Brighter Day (1954-55) lijkt dit onjuist te zijn. Alle vermelde data voor films zijn voor de officiële release in de VS. Alle vermelde data voor TV programma's zijn die van eerste uitzending. Alle vermelde data voor (radio)toneelstukken zijn voor de periode waarin de acteur erbij betrokken was. De feiten in het rood moeten nog bevestigd worden. |
Klik op Uncle Sam als je denkt ons te
kunnen helpen...!
 |
|
Andere referenties
|
|
Dit profiel van de acteur
hierboven maakt deel uit van
Ellery Queen a website on deduction.
Deze acteur speelde de rol van Inspecteur Queen in
de Ellery Queen radio series. Vele van de profielen op deze site zijn samengesteld na zeer nauwgezet onderzoek van diverse bronnen. "Please quote and cite ethically!" |
|
Pagina aangemaakt 21 okt 2013 Laatste update 26 feb 2024 |
t
e r u g n a a r L i j s t v a n
V e r d a c h t e n
|
|
Inleiding | Plattegrond | Q.B.I. | Liist Verdachten | Wie? | Q.E.D.
| Moord en
scene | Nieuw |
Auteursrecht Copyright © MCMXCIX-MMXXIV Ellery Queen, een website rond deductie. Alle rechten voorbehouden. |
Onder
de vele banen die hij bekleedde was er ook een baantje als remmer bij de
D.L. & W. Railroad. Eerst nog als zaaljongen maar op zijn 17de kreeg hij een kleine rol
zingend in een "